tiếp bước cha anh - tướng lam sơn

Wednesday, August 24, 2011 trang ch�nh || lưu trữ || li�n lạc

Như những Tướng l�nh kh�c của Qu�n Lực Việt Nam Cộng H�a đ� gia nhập Đại Việt Quốc D�n Đảng, đồng ch� Lam Sơn Phan Đ�nh Thứ trước hết l� một qu�n nh�n, một tướng l�nh y�u nước. Cả cuộc đời chiến đấu của đồng ch� l� một biểu tượng h�o h�ng. Ng�y 30 - 4 -75, Anh sa v�o tay giặc nhưng anh vẩn lu�n lu�n giữ vững tinh thần bất khuất v� kh� tiết của một tướng l�nh. Với Đại Việt Quốc D�n Đảng l�c n�o đồng ch� vẩn lu�n lu�n ki�n trung v� tận tụy. Để hiểu r� hơn về đồng ch�, Tướng Lam Sơn Phan Đ�nh Thứ xin mời đọc một b�i viết về Anh.

Cố Chuẩn tướng Lam Sơn Phan Đ�nh Thứ

Chuẩn Tướng Lam Sơn Phan Đ�nh Thứ (22 04 1916 � 23 07 2002)

Cố Chuẩn Tướng Lam Sơn, một trong số những Tướng l�nh của Qu�n Lực Việt Nam Cộng H�a, �ng cũng l� một trong số rất �t những Sĩ quan Việt Nam đ� tham dự Trận Đại chiến Thứ Hai v�o năm 1943, rồi chuyển qua Qu�n Đội Quốc Gia Việt Nam. �ng đ� tham dự những kh�a huấn luyện Trung Đo�n Trưởng, Tham Mưu Cao Cấp, giữ những chức vụ chỉ huy từ Đại Đội cho tới Sư Đo�n, Tư lệnh Binh chủng Biệt Động Qu�n, Lực Lượng Đặc Biệt . . . Cuối c�ng, năm 1975, �ng c�ng chung số phận của những kẻ mất nước, bị bắt đi t� tại H� Nam Ninh cho tới năm 1989.

Đ� từ l�u, t�i muốn đi t�m t�i liệu để giới thiệu những vị Tư Lệnh của Binh Chủng Biệt Động Qu�n, trong đ� c� Chuẩn Tướng Lam Sơn m� m�i t�i gần đ�y t�i mới thực hiện được.

Nh�n dịp tham dự lễ kỷ niệm Ng�y Qu�n Lực 19 th�ng 6 năm 2011 vừa qua, t�i đ� h�n hạnh được tiếp x�c với c� Phan Đ�nh Bảo Kim, khi c� hướng dẫn To�n Cadet �c tới tham dự lễ kỷ niệm n�y. Trong cuộc tiếp x�c, t�i đ� h�n hạnh được biết, c� ch�nh l� thứ nữ của Chuẩn Tướng Lam Sơn Phan Đ�nh Thứ. T�i đ� xin phỏng vấn c� Bảo Kim v� đ� được c� gởi tặng những t�i liệu v� h�nh ảnh qu� gi� về Cố Chuẩn Tướng Lam Sơn. T�i xin viết ra đ�y để qu� độc giả c�ng biết về cuộc đời binh nghiệp của Tướng Lam Sơn.

Tướng Lam Sơn sinh qu�n tại Nghệ Tĩnh. Khi lớn l�n, �ng ra Huế tự học v� đi l�m nu�i th�n. Năm 25 tuổi (1941), �ng gia nhập Qu�n đội Ph�p v� qua năm sau (1942), được cử đi học kh�a Sĩ Quan Lục Qu�n Ph�p ở Bắc Phi. Ra trường năm 1943, d�ng v�o l�c chiến trường �u Ch�u đang s�i động, �ng được chỉ định v�o Đội Li�n Qu�n Anh Ph�p v� gởi đi tham chiến tại chiến trường Tunisie v� Algerie. Năm 1945, �ng đuợc gởi đi học kh�a huấn luyện Biệt K�ch v� Gi�n Điệp tại New Delhi (Ấn Độ). Sau kh�a huấn luyện, Trung �y Thứ đ� chỉ huy một to�n biệt k�ch nhẩy d� xuống Pacsan (L�o) để giải giới qu�n đội Nhật v� giữ chức vụ Qu�n Trấn Trưởng Thị X� Trấn Ninh, C�nh Đồng Chum. Tại đ�y, �ng đ� quen biết với c�c sĩ quan cấp �y gốc Việt Nam kh�c, đ� l� c�c Trung �y Trần Thiện Khi�m, Cao Văn Vi�n v� Nguyễn Kh�nh.

Chuyển sang Qu�n Đội Quốc Gia Việt Nam, �ng được thăng cấp Đại �y, giữ chức vụ Trưởng Ph�ng 2, đ�ng tại Gio Linh, Quảng Trị. Năm 1954, �ng được vinh thăng Thiếu t� v� cử đi học kh�a Trung Đo�n Trưởng, c�ng với c�c sĩ quan kh�c, như Nguyễn Ch�nh Thi, Nguyễn Văn Thiệu, Đỗ Mậu. Năm 1955, �ng được vinh thăng Trung t�, giữ chức vụ Ph�n Khu Trưởng Ph�n Khu Pleiku. Qua năm 1956, �ng được vinh thăng Đại t� v� được cử giữ chức vụ Tư Lệnh Sư Đo�n 16 Khinh Chiến, đ�ng ở Quy Nhơn. Sư đo�n 16 sau đ� đ� tổ chức những cuộc h�nh qu�n phối hợp với Lữ Đo�n Nhẩy D� do Đại t� Đỗ Cao Tr� l�m Lữ Đo�n Trưởng, tấn c�ng v�o những s�o huyệt của Việt cộng dọc theo bi�n giới Mi�n Việt, v�ng T�y Ninh.

Qua năm 1957, �ng được cử giữ chức T�y Vi�n Qu�n Sự tại T�a Đại Sứ Việt Nam Cộng H�a tại Phi Luật T�n.

Năm 1958, �ng lại được cử đi học kh�a Tham Mưu Cao Cấp tại Fort Leavanworth, Hoa Kỳ. Qua năm 1959, �ng lại được cử đi học kh�a Chống Du K�ch Chiến v� Mưu Sinh Tho�t Hiểm tại M� Lai.

Năm 1960, �ng được cử giữ chức Chỉ Huy Trưởng Biệt Động Qu�n. Qua năm 1962 l�m Chỉ Huy Trưởng Truờng Bộ Binh Thủ Đức. Năm 1964, �ng chuyển qua l�m Tư Lệnh Lực Lượng Đặc Biệt, rồi Chỉ Huy Tổng Qu�t �Kế Họach 34A�bao gồm c�c to�n Biệt K�ch, Hải K�ch nhẩy ra Bắc. Năm 1967 � 1968 giữ chức Ph� Tổng Gi�m Đốc Cảnh S�t Quốc Gia, Tổng Cục Ph� Tổng Cục Chiến Tranh Ch�nh Trị. Năm 1969-1970, �ng giữ chức vự Tư Lệnh Ph� Biệt Khu Thủ Đ�, ki�m Ph� Tổng Trấn S�ig�n Chợ Lớn Gia Định. Năm 1972 l�m Tư Lệnh Ph� Qu�n Đo�n III. Cuối c�ng, v�o năm 1972, Đại T� Lam Sơn được vinh thăng Chuẩn Tướng v� được cử l�m Tư Lệnh Ph� Qu�n Đo�n II ki�m Tư Lệnh Mặt Trận Qu�n Khu II. �ng giải ngũ năm 1973 với cấp bậc Chuẩn Tướng.

Sau ng�y 30 th�ng Tư năm 1975, �ng v� 28 Tướng L�nh kh�c của Qu�n Lực Việt Nam Cộng H�a đ� bị bọn Việt Cộng bắt v� đưa đi t� ở miền Bắc cho đến năm 1989 mới được trả tự do.

Chuẩn Tướng Lam Sơn Duyệt Binh

Qu� vị v� t�i, �t ra cũng đ� một lần nghe tới c�i t�n Lam Sơn. Nhưng thực t�nh m� n�i, ch�ng ta chỉ nghe danh . . . Đại T� Lam Sơn m� th�i, mặc d� cấp bậc cuối c�ng của �ng l� Chuẩn Tướng Tư Lệnh Ph� Qu�n Khu II ki�m Tư Lệnh Chiến Trường Qu�n Khu II. L� do l� �ng mang lon Đại T� tới 16 năm v� mang lon Tướng mới c� hơn một năm th� giải ngũ.

L� do n�o m� Tướng Lam Sơn lại mang lon Đại T� l�u như vậy? Trong khi những nguời kh�c, mang c�ng cấp bậc Sĩ quan với �ng ng�y xưa, như Trung �y Trần Thiện Khi�m, Đổ Mậu, Nguyễn Văn Thiệu . . . đ� l�n tới cấp Trung Tướng, Đại Tướng?

L� do l�, Tướng Lam Sơn sống cuộc đời . . . Độc th�n vui t�nh rất l�u (m�i tới năm 44 tuổi mới lấy vợ). �ng lại rất ngang t�ng v� lu�n lu�n thương y�u, b�nh vực cho những người l�nh dưới quyền.

Như đ� đề cập ở phần tr�n, năm 1958, Đại T� Lam Sơn được cử đi học kh�a Tham Mưu Cao Cấp tại Fort Leavanworth, Hoa Kỳ.

Trong một buổi huấn luyện, một Sĩ Quan Hoa Kỳ đ� để � nh�n v�o bảng t�n của Đại T� Lam Sơn. V� hai chữ LAM SƠN kh�ng bỏ dấu, lại viết gần nhau, n�n vi�n sĩ quan n�y tưởng l� �ng đ� bỏ ti�n Việt Nam đi m� d�ng t�n Mỹ LAWSON, n�n y đ� cười khi dễ v� với một giọng n�i thật hỗn xược, y đ� n�i với Đại T� Lam Sơn rằng:

�H�, You l� người Việt Nam da v�ng mũi tẹt, tại sao lại d�m đổi t�n l� Lawson?�

Đại T� Lam Sơn đ�u c� thể đứng y�n cho một t�n Mỹ sỉ nhục m�nh, sỉ nhục cả c�i d�n tộc da v�ng của m�nh, �ng đ� nổi cơn thịnh nộ, cung tay đấm cho t�n Mỹ một quả đấm th�i sơn, k�m theo lời giải th�ch:�T�i tuy l� d�n da v�ng, nhưng t�i c� tư c�ch của t�i, của một Qu�n Nh�n Qu�n Lực Việt Nam Cộng H�a, t�i d�ng t�n của t�i chứ kh�ng bao giờ d�ng t�n của bất cứ quốc gia n�o kh�c, d� l� Mỹ.�

Sau khi được mời l�n văn ph�ng để giải th�ch th�i độ của m�nh, mặc d� Ban giảng huấn đ� hiểu rằng t�n Sĩ quan Mỹ đ� đọc lầm t�n của �ng, đ� d�ng những danh từ kỳ thị, nhục mạ người Sĩ Quan Việt Nam, nhưng Đại T� Lam Sơn vẫn bị kỷ luật v� đ� . . . giải quyết vấn đề bằng nắm đấm

(L�nh m� em! V� thế l�nh mới được gọi l� L�nh, chứ kh�ng phải l� Ch�nh Trị Gia).

Trong v�ng 24 tiếng đồng hồ, Đại T� Lam Sơn đ� được trả về nguy�n qu�n. Mặc d� Tổng Thống Diệm rất c� cảm t�nh với �ng, nhưng v� �ng bị g�n cho th�i dộ thiếu thiện cảm với Mỹ, n�n vẫn phải k� lệnh phạt v� �ng bị giam lon từ đ�.

Tuy nhi�n, đa số anh em qu�n nh�n lại b�nh vực cho c� đấm của Đại T� Lam Sơn, v� c� đấm n�y l� c� đấm bảo vệ cho danh dự của người L�nh Việt Nam Cộng H�a.

Chắc hẳn qu� vị Cựu Sinh Vi�n Sĩ Quan Trừ Bị Thủ Đức c�n nhớ một c�u chuyện vui về Đại T� Lam Sơn khi �ng l�m Chỉ Huy Trưởng của Trường Bộ Bịnh n�y. Đ� l� c�u chuyện . . . �Tắc Đ�ng . . . Bẹch Đ�ng� m� c�c kh�a sinh từ kh�a n�y tới kh�a kh�c đ� truyền miệng với nhau trong những giờ canh g�c v� nghỉ ngơi.

Ghi ch�: B�i viết n�y, đ� đăng trong Việt Luận c�ch đ�y hơn một năm rồi. T�i xin t�m tắt như sau: Một Sinh Vi�n Sĩ Quan đứng g�c đ�m ở trạm g�c. Khi c� xe của Đại T� Lam Sơn đi tới, anh đ� y�u cầu t�i xế �Tắt Đ�n� rồi h� mật khẩu �Bạch Đằng�. Nhưng khốn nỗi, anh l� người Quảng, n�n khi h� Bạch Đằng th� n� trở th�nh �Bẹch Đ�ng�. Người t�i xế, thay v� hiểu đ� l� mật khẩu, lại tưởng rằng người l�nh vừa y�u cầu anh �Tắt Đ�n� b�y giờ lại đ�i anh �Bật Đ�n� l�n. Anh t�i xế bật đ�n l�n th� lại bị anh Sinh Vi�n Sĩ Quan h� �T�c Đ�ng� rồi lại h� �Bẹch Đ�ng� nữa, l�m cho �ng Đại T� cuối c�ng chịu kh�ng nổi, x�ch ba tong nh�o xuống dược anh Sinh Vi�n Sĩ Quan chạy c� cờ, rồi phạt t� anh ta, chỉ v� �ng nghĩ rằng anh l�nh g�c đ� cố t�nh chọc ghẹo �ng, h� �Tắt Đ�n� rồi lại �Bẹch Đ�ng� lia chia.

C�u chuyện vui n�y chứng tỏ Đại T� Lam Sơn đ� được anh em Sinh Vi�n Sĩ Quan mến mộ rất nhiều, n�n mới đặt chuyện ra m� cười với nhau cho vui.

Tại sao anh em Sinh Vi�n Sĩ Quan lại thương mến Đại T� Lam Sơn?

Tại v�, trong một buổi duyệt binh, vi�n Đại T� Cố Vấn Mỹ đ� th�p t�ng Đại T� Lam Sơn đi duỵệt h�ng qu�n danh dự đang đứng d�n ch�o. Khi đi ngang một Sinh Vi�n Sĩ Quan, vi�n Cố Vấn Mỹ bất ngờ dừng lại để kh�m vũ kh� anh n�y. �ng ta đưa ng�n tay quệt v�o trong n�ng s�ng c�a anh Sinh viện để xem n�ng s�ng c� được lau ch�i kỹ lưỡng hay kh�ng? Anh Sinh vi�n lau ch�i qu� kỹ, cho dầu v�o n�ng s�ng để khỏi bị s�t rỉ, n�n dầu ch�i s�ng đ� d�nh v�o ng�n tay của �ng Cố vấn (tr�n nguy�n tắc, n�ng s�ng phải sạch v� kh� th� mới bắn được. Nhưng anh em Sinh vi�n trong qu�n trường thuờng sợ n�ng s�ng bị rỉ s�t, sẽ bị phạt gắt gao, n�n ưa cho dầu hơi nhiều để chống s�t.)

�ng Cố Vấn đ� kh�ng hiểu � của anh em, khi ng�n tay của �ng bị d�nh dầu, �ng cho rằng n�ng s�ng kh�ng được lau ch�i kỹ, n�n đ� d�ng ng�n tay d�nh dầu quết l�n mặt người Sinh Vi�n Sĩ Quan.

Thấy th�i độ của vi�n Cố Vấn n�y thật l� qu� đ�ng, Đại T� Lam Sơn đ� . . . chơi nguy�n b�n tay v�o mặt vi�n Cố Vấn, miệng �ng h�t l�n:

�Nếu bất cứ người l�nh n�o dưới quyền t�i m� l�m điều g� sai lầm, �ng Đại T� cứ việc phiền tr�ch họ với t�i, chứ kh�ng được đụng chạm tới th�n thể họ như vậy. �ng l�m như thế c� nghĩa rằng �ng đ� khi dể l�nh của t�i đ�. T�i cho �ng c�i t�t n�y để �ng nhớ đời, đừng bao giờ l�m như vậy với bất cứ người L�nh Việt Nam Cộng H�a n�o nữa.�

Những Sinh Vi�n Sĩ Quan đ� rất kh�m phục c�ch xử thế của Đại T� Lam Sơn với �ng Cố vấn. Nhưng �ng Cố vấn th� kh�ng bằng l�ng c�ch đối xử của �ng Đại t� một ch�t n�o, �ng lập tức bỏ cuộc duyệt binh để về văn ph�ng phản đối h�nh động của �ng Đại t� với cấp tr�n của �ng. Đại T� Lam Sơn lại bị kỷ luật, giam lon kỹ hơn nữa, v� chuyển đi đơn vị mới.

Ghi ch�: Những lời n�i của Đại T� Lam Sơn, theo năm th�ng, mỗi người nhớ một �t. C� Bảo Kim đ� được Tướng Thứ thuật lại như vậy trong những lần hai cha con ngồi t�m sự với nhau. �ng thường gọi Bảo Kim l� �Ch� M�y� v� n�i với c�: �Ch� m�y l� đứa con trai của ba đ�. V� c� cũng . . . ngang t�ng giống như Tướng Thứ vậy�.

V� hai biến cố n�i tr�n, m� Đại T� Lam Sơn đ� phải mang ba b�ng mai trắng suốt 16 năm trời.

Thực ra, �ng kh�ng mang ba b�ng mai trắng l�u qu� như vậy. V�o ng�y 30 th�ng 1 năm 1964, Khi Tướng Nguyễn Kh�nh thực hiện một cuộc . . . �Chỉnh L�� đảo ch�nh c�c Tướng Dương Văn Minh, Trần Văn Đ�n, L� Văn Kim v� Mai Hữu Xu�n để xưng l� �Chủ Tịch Hội Đồng Qu�n Nh�n C�ch Mạng� ki�m Tổng Tư Lệnh Qu�n Đội. Để d�nh sự ủng hộ của c�c Qu�n Binh Chủng, Tướng Kh�nh đ� thăng cấp cho Đại T� Lam Sơn, chỉ huy trưởng Lực Lượng Đặc Biệt l�n cấp Chuẩn Tướng. V� kh�ng phục Tướng Kh�nh, n�n Đại T� Lam Sơn đ� . . . kh�ng tới dự lễ gắn lon cho m�nh, m� tiếp tục mang lon Đại T�.

Tham dự buổi lễ kỷ ni�m ng�y Qu�n Lực 19 06 2011 vừa qua, đ� l� lần đầu ti�n c� Bảo Kim . . . ra mắt anh em Qu�n nh�n của Qu�n Lực Việt Nam Cộng H�a Victoria. Đ�ng l� ra, kh�ng ai biết c� l� ai cả, nhưng một số anh em đ� tự biết m� truyền nhau c�i tin c� l� con g�i của Tướng Lam Sơn. C� cũng kh�ng biết chuyện n�y, tới khi c� nhiều anh em tới ch�o hỏi c�, tự nhận l� đ� phục vụ tổ quốc dưới quyền Tướng Lam Sơn nhiều năm. C� Bảo Kim rất vui khi được nhiều người đến hỏi thăm, c� đ� c�m ơn tất cả mọi người đ� d�nh những lới thăm hỏi th�n t�nh cho c�, cho đến khi, c� một vị đ� tới hỏi thăm c� với một c�u hỏi thật l� bất ngờ: �C� . . . l� con của b� thứ mấy của Chuẩn Tướng Lam Sơn?�

C�u hỏi n�y đ� l�m cho c� Phan Đ�nh Bảo Kim . . . chới với, trong khi �ng vừa hỏi c�u đ� đ� bước đi về ph�a bạn b� của �ng để xầm x� to nhỏ một c�ch . . . th�ch th�.

Việc Tướng Lam Sơn c� bao nhi�u vợ, ho�n to�n l� chuyện ri�ng tư của Tướng Lam Sơn, kh�ng hề li�n quan tới buổi lễ Ng�y Qu�n Lực m� c� tới tham dự với tư c�ch c� nh�n, với tư c�ch l� hướng dẫn vi�n của đo�n Cadet �c. Nếu thực sự Tướng Lam Sơn c� ph�ng hai, ph�ng ba . . . th� c�u hỏi đ� phải do người vợ của Tướng Lam Sơn hỏi ch�nh �ng Lam Sơn, chứ kh�ng thể do một qu�n nh�n n�o đ� hỏi con g�i của �ng Tướng với một th�i độ nhạo b�ng như vậy. Nếu Tướng Lam Sơn c� mặt ở đ�, chắc chắn �ng đ� xử đẹp �ng qu�n nh�n kia rồi, v� đ� l� một c�u n�i c� t�nh c�ch nhục mạ một người con g�i chưa hề quen biết.

Sau gi�y ph�t ngạc nhi�n, v� trước khi �ng qu�n nh�n kia rời g�t ngọc, c� Bảo Kim đ� lễ ph�p trả lời �ng:�Thưa ch�, ch�u t�n l� . . . PHAN Đ�NH BẢO KIM, con g�i của Tướng PHAN Đ�NH THỨ.�

C� Bảo Kim kể c�u chuyện n�y cho t�i v� xin t�i . . . giữ k�n, v� c� kh�ng muốn . . . l�m mất l�ng ai cả. Tuy nhi�n, t�i đ� trả lời c� rằng, t�i xin ph�p phải kể c�u chuyện n�y ra cho qu� độc giả được biết để tự m�nh đ�nh gi� c�u chuyện. Tr�n đời n�y, đ� c� ai d�m vỗ ngưc tự xưng m�nh to�n hảo với vợ con hay chưa? Đ� c� bao nhi�u người đ�n �ng Việt Nam c� hơn một người vợ trong đời? Nếu ch�ng ta kh�ng muốn ai hỏi con ch�ng ta c�u n�y, th� đừng n�n hỏi con của người kh�c c�u h�i đ�.

Trong thời gian bị t� v� tội l�m Tướng của Qu�n Lực Việt Nam Cộng H�a, Tướng Lam Sơn được mọi người trong trại t� H� Nam Ninh gọi đ�a l� . . . Tướng Mồ C�i. Thật vậy, trong trại c� ba v� sao được đặt t�n như vậy, đ� l� Tướng Lam Sơn, Tướng Dương Văn Đức, Tướng Hồ Trung Hậu,

Từ ng�y 02 05 1975, Việt cộng đ� tới tận nh� bắt Tướng Lam Sơn đi mất, ni�m phong nh� cửa đuổi tất cả mọi người trong gia đ�nh đi nơi kh�c, đ� l� l� do tại sao Tướng Lam Sơn kh�ng li�n lạc được với gia đ�nh, v� gia đ�nh kh�ng biết tin của �ng.

M�i cho tới năm 1980, khi c� Bảo Kim gặp anh H�ynh Văn Sơn, con của Tướng Huỳnh Văn Cao. Anh Sơn kể cho c� nghe, anh đ� vừa được ra thăm cha tại trại t� ở ngo�i Bắc, v� gặp Tướng Lam Sơn ở đ�. Anh hỏi c� c� muốn . . . đi thăm cha kh�ng? Anh sẽ dẫn đường cho đi. Thế l� c� về nh� kể lại cho mẹ nghe, mẹ c� đ� mừng rỡ m� gom g�p mọi thứ ở trong nh� c�n c� thể b�n đuợc, đem b�n hết để mua thức ăn, thuốc men v� mua v� m�y bay tới H� Nội. Tới nơi, anh Sơn giới thiệu c� với anh Ho�ng, người địa phương rất r�nh phong thổ v�ng H� Nam Ninh. Anh Ho�ng đ� phụ với c� g�nh những m�n qu� của gia đ�nh c� mua cho Tuớng Lam Sơn, c�ng với những g�i qu� của những người quen nhờ gới cho th�n nh�n của họ. Khi tới ch�n n�i, trời mưa như tr�t nước, ngập lụt hết cả mọi nơi, bao nhiều đồ ăn kh�, gạo, đường . . . đều bị ướt hết. Th�n g�i dặm trường, từ s�ng sớm tinh mơ, c� v� mẹ đ� cố gắng hềt sức m�nh m� gồng g�nh những m�n đồ n�y l�n tới đỉnh n�i. Người n�y k�o người kia, người kia k�o bao gạo, th�ng m� . . . cứ thế m� b� qua những mỏm đ�, những vũng nước mưa đổ xuống như th�c muốn cuốn c� người v� vật đi.

L�n tới đỉnh n�i l� trời tối om, chung quanh to�n l� m�y m� kh�ng c�n thấy người b�n cạnh, đ�nh phải chờ tới s�ng h�m sau mới xin thăm nu�i được.

Khi c� con g�i n�i muốn thăm nu�i Tướng Lam Sơn Phan Đ�nh Thứ, t�n c�n bộ lục hết sổ n�y tới sổ kia, kh�ng c� ai t�n Phan Đ�nh Thứ cả. H�a ra, v� �ng Tướng n�y chưa hề được thăm nu�i, n�n trại kh�ng c� danh s�ch.

Chờ m�i mới được gặp cha, c� Bảo Kim đ� kh�c sướt muớt khi nh�n thấy cha gi� đầu t�c bạc pho mắt đăm chi�u nh�n hai người đ�n b�, miệng lẩm bẩm:

�T�i m� . . . c� người đi thăm hay sao?
B� . . . B� . . . đi thăm t�i đấy �?
Con ơi . . . con đi thăm ba đ� phải kh�ng con?

Vợ chồng, con c�i l�u ng�y mới gặp nhau, c� biết bao điều muốn n�i m� cứ nh�n nhau kh�ng n�i n�n lời. Bảo Kim ngồi xuống bầy ra những m�n ăn cho ba. �ng Tướng Lam Son ngẩn ngơ nh�n những miếng thịt, miếng chả, ch�n cơm . . . M�i hồi l�u, �ng mới ngập ngừng n�i với con g�i:

�Con ơi . . . những m�n n�y . . . l� . . . của ba đ�, phải kh�ng con?

Khi Bảo Kim trả lời l� những m�n ăn n�y l� của ba hết đ�, �ng vẫn chưa tin l� như vậy. �ng cứ ngồi nh�n, hỏi lại người vợ th�n y�u:

�B� . . . mua những thức ăn n�y . . . cho t�i đ� phải kh�ng? Mua . . . nhiều qu� vậy . . . �

Ban Tứ Ca . . . Bốn Ng�i Sao Mờ, chụp tại trại t� H� Nam Ninh năm 1980.

Người cầm đ�n l� Tướng L� Minh Đảo.

Ng�y h�m sau, C� Bảo Kim đ� xin được bọn cai t� cho đi thăm chung quanh mảnh vườn nhỏ do cha m�nh chăm b�n v� gặp những Tướng l�nh kh�c c�ng ở chung trại với Tướng Lam Sơn. Tấm h�nh độc đ�o của bốn vị Tướng ngồi vui vẻ đ�n h�t với nhau do c� chụp được, chưa hề phổ biến cho ai. C� hứa sẽ chup lại thật đẹp để gới cho c�c vị Tướng c�n lại, sau đ� th� tặng cho tất cả mọi người.

Chuẩn Tướng Lam Sơn được bọn Việt Cộng trả về với gia đ�nh v�o năm 1989. �ng đuợc l�n danh s�ch đi Mỹ theo chương tr�nh HO, nhưng trong số bẩy người con của �ng, (hai người đ� đi vượt bi�n), chỉ c� hai người con c�n độc th�n mới được đi theo �ng qua Mỹ m� th�i, c�n ba người con đ� lập gia đ�nh sẽ kh�ng đựợc đi theo. Tướng Lam Sơn, một phần muốn ở lại qu� hương, phần nữa kh�ng muốn bỏ ba đứa con ớ lại, n�n đ� từ chối kh�ng đi qua Mỹ.

Ngừoi con trai thứ của �ng, Phan Đ�nh Anh Kim, đ� vuợt bi�n qua Ph�p từ năm 1978, khi được biết cha gi� đ� tho�t khỏi v�ng cưỡng chế của bọn Việt cộng, đ� li�n lạc với Tướng Guy Simon, thuộc Sư Đo�n Nhẩy D� Ph�p, người bạn th�n từ thủa c�n chiến đấu chung với nhau ở Tunisie năm 1943 để nhờ gi�p đỡ. Tướng Simon đ� tr�nh bầy ho�n cảnh của Tướng Lam Sơn, cựu Sĩ Quan Nhầy D� Ph�p, với Bộ Tư Lệnh Nhầy D�, Bộ Ngọai Giao, Bộ Di Tr� Ph�p . . . để xin bảo l�nh cả gia đ�nh của Tướng Lam Sơn qua Ph�p. Cuối c�ng, với sự bảo trợ của Bộ Tư Lệnh Nhầy D� Ph�p, ch�nh phủ Ph�p đ� đồng � cho cả gia đ�nh của �ng qua Ph�p v�o năm 1989.

Khi gia đ�nh đ� ổn định cuộc sống ở Ph�p rồi, v�o năm 1995, Chuẩn Tướng Lam Sơn đ� bầy tỏ � định của m�nh l� một m�nh trờ về sống những chuỗi ng�y c�n lại ở qu� hương Việt Nam.

Chuẩn Tướng Lam Sơn mất ng�y 23 07 2002 tại S�ig�n, hưởng thọ 86 tuổi. Những huy chương �ng đ� được ban thưởng, gồm c�:

Huy Chương Việt Nam: Đệ Tam Đẳng Bảo Quốc Hu�n Chương - Đệ Tứ Đẳng Bảo Quốc Hu�n Chương - Lục Qu�n Hu�n Chưong �Biệt C�ng Bội Tinh � Chiến Thương Bội Tinh - Anh Dũng Bội Tinh Với Nh�nh Dương Liễu � Anh Dũng Bội Tinh Với Ng�i Sao V�ng � 10 lần Tuy�n Dương C�ng Trạng Trước Qu�n Đội.Huy Chương Ph�p:

Legion D�Honneur (Bắc Đẩu Bội Tinh, Ph�p) � Croix De G�erre 1942-1946 � Chiến Dịch Bội Tinh cho những Sĩ Quan tham dự trận Đại Chiến Thứ Hai � Medaille De La R�sistance 1943 Huy Chương Bảo Vệ Nước Ph�p, do Tổng Th�ng Charles De Gaulle trao tặng những Sĩ Quan đ� bảo vệ Nước Ph�p trong trận Đệ Nhị Thề Chiến 1943.

Huy Chương Mỹ:Silver Star, do Đại Tướng Westmoreland gắn tại Bộ Tư Lệnh Lực Lượng Đặc Biệt Nha Trang.

Huy Chương L�o:Huy Chương Bạch Tượng, do Quốc Vuơng L�o gắn.