THẾ GIỚI Á RẬP
ĐANG VÙNG DẬY
Huệ Vũ
Thế
giới Á Rập gồm 22 nước nói tiếng Á Rập, đa số theo Hồi Giáo, nhưng không
cùng nguồn gốc chủng tộc, trải dài từ Bắc Phi tới biên giới Iran và Vịnh
Ba Tư, chiếm một diện tích trên 14 triệu cây số vuông, với dân số khoảng
300 triệu người. Vùng Châu Á của Thế giới Á Rập gọi là Mashriq và vùng
các nước Bắc Phi tới phía tây Ai Cập gọi là Maghreh. Mặc dù Ai Cập nằm
trên lục địa Phi Châu nhưng có liên hệ văn hóa sâu xa với phía Á Châu.
Tự coi là trung tâm của Thế giới Á Rập.
Sau Thế Chiến Thứ
Nhất, đế quốc Thổ Nhĩ Kỳ (Ottoman Empire) tan ră, các nước Á Rập, ngoại
trừ Saudi Arabia, trở thành thuộc địa của Anh, Pháp và Ư. Sau Thế Chiến
Thứ Hai, mới dần dần được trao trả độc lập.
Vào năm 1945, Liên
Đoàn Á Rập được thành lập để lo công tác vận động thống nhất, nhưng cho
tới nay không đem lại kết quả nào.
Mặc dù nhiều nước Á Rập đă có nền văn minh lâu đời và nhiều nước chiếm
giữ phần lớn trữ lượng dầu lửa thế giới, Thế Giới Á Rập là thế giới bất
công, nghèo đói, có tỷ lệ mù chữ cao nhất trên thế giới. Các nước đều bị
cai trị dưới những chế độ độc tài hay quân chủ chuyên chế nắm trong tay
tất cả tài sản quốc gia. Theo Tổ Chức Văn Hóa Giáo Dục và Khoa Học của
Liên Đoàn Á Rập (ALESCO), số người trong vùng bị mù chữ trên 100 triệu
người, hay 30% dân số. Phụ nữ chiếm 2/3 trong số người bị mù chữ.
Theo Chỉ số Phát triển Nhân Loại (HDI) của Chương Tŕnh Phát Triển Liên
Hiệp Quốc (UNDP) năm học trung b́nh của người dân trong Thế Giới Á Rập
là 5.7 năm so với mức trung b́nh của thế giới là 7.4 năm. Nạn thất
nghiệp trung b́nh trong toàn vùng là 14%.
Tunisia là nước được Pháp trao trả độc lập trong năm 1957, tổng thống
đầu tiên là ông Habib Bourguiba muốn làm tổng thống trọn đời, nhưng ông
ta bị Thủ tướng Zine El Abidine Ben Ali đảo chánh vào năm 1987. Sau khi
lên làm tổng thống, Ben Ali củng cố quyền lực và cũng muốn làm tổng
thống trọn đời. Vào tháng 10 năm 2009, ông ta ra ứng cử nhiệm kỳ thứ 5
và nhận được 89% số phiếu! Mặc dù Tunisia được thiên nhiên ưu đăi, có
nhiều tài nguyên thiên nhiên, nền kinh tế đa dạng, và trong 20 năm liên
tiếp có mức phát triển trung b́nh 5% , được coi là một trong những con
sư tử của Phi Châu, nhưng tài sản quốc gia nằm trong tay gia đ́nh ông
Ben Ali,
gia đ́nh bà vợ
Leila Trabelsi và đảng Tập hợp Dân chủ Hiến pháp của ông ta. Chế độ Ben
Ali là một chế độ tham nhũng từ mọi lănh vực, nạn thất nghiệp lên trên
14% và 25% số thanh niên toàn quốc tốt nghiệp đại học không có công ăn
việc làm. Người dân ở các vùng nông thôn và các vùng ngoại ô nghèo phải
sống với lợi tức dưới 2 mỹ kim một ngày.
Ngọn lửa
phẩn nộ đă bùng cháy!
Vào
ngày 17 tháng 12, anh Mohamed Bouazizi, 26 tuổi, ở thị trấn Sidi Bouzid,
đẩy chiếc xe rau đi bán dạo bị một nữ cảnh sát chận bắt với lư do bán
rau không xin giấy phép, mặc dù theo luật, Tunisia không buộc những
người bán dạo phải xin giấy phép. Bouazizi từng gặp cảnh này nhiều lần,
đưa 10 đồng dinar là số lợi tức cả ngày của anh ta để hối lộ, nhưng
người nữ cảnh sát chê ít, không những chỉ tịch thu chiếc xe mà c̣n tát
tai và sỉ nhục anh ta. Bouazizi sau đó tới văn pḥng cảnh sát địa phương
khiếu nại, nhưng không ai thèm lắng nghe nỗi oan ức của anh. Vào lúc 11
giờ 30 phút sáng, Bouazizi quay lại bộ chỉ huy cảnh sát, chế xăng tự
thiêu. Ngọn lửa của anh thổi bùng sự tức giận của thị trấn Sidi Bouzid
từ lâu bị cảnh sát và viên chức địa phương hoành hành, bóc lột, đă lập
tức xuống đường và bị cảnh sát đàn áp dă man. Nhưng càng đàn áp, sự tức
giận càng bùng nổ, lan tới nhiều thành phố khác. Ngày 27/12/10 trên 1000
người ở thủ đô Tunis xuống đường bày tỏ sự đoàn kết với dân chúng thị
trấn, đ̣i hỏi công ăn việc làm.
Để vuốt ve sự tức giận của người dân, ngày 28/12, Tổng thống Ben Ali đă
tới bệnh viện thăm Bouazizi, nhưng sau đó Anh đă mất vào ngày 4 tháng
01/2011.
Cách mạng lan
mạnh trên toàn quốc.
Trong ṿng 4 tuần, từ lúc ngọn lửa uất hận của Bouazizi bùng lên, dù vừa
ban lệnh thiết quân luật, vừa đàn áp, vừa hứa hẹn không ra tranh cử
nhiệm kỳ thứ 6, cải tổ nội các, Ben Ali không c̣n ngăn chận được cuộc
cách mạng càng lúc càng tăng cao khí thế, hàng chục ngàn người xuống
đường.
Vào ngày 14 tháng 01, nhà độc tài nắm trong tay hàng tỷ mỹ kim đă ngồi
chiếc ghế tổng thống trong 23 năm phải rời bỏ Tunisia, chạy qua Saudi
Arabia lánh nạn. Tài sản, trương mục của vợ chồng và tay chân thân cận
đang bị các nước Tây phương phong tỏa.
Cuộc cách mạng Tunisia thành công tạo sự ngưỡng mộ của các dân tộc bị áp
bức dưới các chế độ độc tài, tham nhũng, vi phạm nhân quyền trong Thế
Giới Á Rập. Các cuộc biểu t́nh noi gương cách mạng Tunisia đă diễn ra ở
Algeria, Ai Cập, Yemen, Jordan, Mauritania, Saudi Arabia, Oman, Sudan,
Syria, Lybia và Morocco.
Cuộc cách mạng Ai Cập bùng lên vào ngày 25 tháng 01.
Trong 18 ngày liên tiếp, thanh niên chiếm công trường Tahrir hay Tự Do
đ̣i Tổng thống Hosni Mubarak cầm quyền trong 30 năm phải ra đi.
Trong 18 ngày, ông Mubarak, 82 tuổi, lần lần nhượng bộ, lần đầu tiên chỉ
định một người làm phó tổng thống, cải tổ nội các, hứa hẹn không ra
tranh cử trong tháng 9 năm nay, cam kết sẽ lo tổ chức bầu cử công bằng
và tự do, chuyển quyền trong ḥa b́nh, nhưng những sự nhượng bộ này
không c̣n làm cho người dân bị đàn áp trong suốt 30 năm chấp nhận.
Ngày thứ Sáu, 11/2, ông Mubarak đă phải giao quyền lại cho quân đội, rời
khỏi thủ đô.
Trong ṿng 7 tuần lễ, ngọn lửa Bouazizi đă thiêu hủy 2 chế độ độc tài.
Cách
mạng có thể lan rộng theo thế domino để cáo chung những chế độ khác hay
không chưa thể khẳng định vào lúc này, nhưng chắc chắn nó sẽ đem lại
những sự thay đổi quan trọng trong thế giới Á Rập.
Ở Yemen, trước các cuộc biểu t́nh, Tổng thống Ali Abdullah Saleh cai trị
32 năm, hứa hẹn sẽ không ra tranh cử khi nhiệm kỳ chấm dứt vào năm 2013
và đề nghị đàm phán với đối lập để thành lập chính phủ liên hiệp, nhưng
đối lập đ̣i hỏi phải đàm phán dưới sự chứng kiến của quốc tế. Từ ngày
11/02, ngày ông Mubarak ra đi ở Ai Cập, dân chúng và sinh viên trường
đại học Sanaa đă liên tiếp xuống đường, tuyên bố sau cuộc cách mạng Ai
Cập là cuộc cách mạng Yemen. Đảng cầm quyền đă thuê bọn vô lại biểu t́nh
phản biểu t́nh, ngày nào nhóm người này cũng dùng gậy gộc tấn công những
người biểu t́nh chống chính phủ.
Các cuộc biểu t́nh ở Jordan phản đối vật giá leo thang, đời sống khó
khăn, đă buộc quốc vương Abdullah phải cải tổ nội các, thay thế thủ
tướng.
Ở Algeria, từ ngày 12 tới ngày 19/01 nhiều người đă noi gương Bouazizi
tự thiêu, khởi đầu là ngọn lửa của anh Bordj Menaiel và Mohsen Bouterfif.
Vào ngày 22/01, khoảng 100 người biểu t́nh bị cảnh sát đàn áp làm 42
người bị thương. Vào ngày 29/01, trên 10 ngàn người đă xuống đường biểu
t́nh ở thành phố Bejaia. Tổng thống độc tài Abdelaziz Bouteflika cầm
quyền từ năm 1999 đă phải tuyên bố sẽ sớm hủy bỏ t́nh trạng khẩn trương,
nhưng không xoa dịu được tinh thần chống đối. Vào ngày 11/2, khoảng 2000
người đă bất chấp lệnh cấm hội tụ, xuống đường biểu t́nh tại công trường
Một Tháng 5.
Ở Bahrain, vào ngày 04/2, hàng trăm người đă tập trung trước ṭa đại sứ
Ai Cập bày tỏ sự ủng hộ với nhân dân Ai Cập, họ cũng đă kéo xuống đường
ăn mừng ngày sụp đổ của chế độ độc tài Mubarak và tổ chức một cuộc biểu
t́nh lớn trong ngày 14/02 với trên 10 ngàn người tham dự. Quốc vương
Hamad bin Isa Al Khalifa muốn dập tắt căng thẳng, hứa hẹn sẽ tặng cho
mỗi gia đ́nh 1000 dinar ($2650) mỗi tháng, nhưng lời hứa không xoa dịu
được sự bất măn trong nước. Vào ngày 14/2 cảnh sát đă bắn chết một người
biểu t́nh và ngày 15/2 đă bắn chết một người khác. Các nhà ngoại giao
cho rằng các cuộc biểu t́nh ở Bahrain sẽ ngày càng mạnh. Sự đứng dậy của
người Shiite ở Bahrain có thể làm cho người Shiite ở Saudi Arabia đứng
lên đ̣i sự công bằng.
Nhằm ngăn chận trước tiềm năng sẽ gặp sự chống đối, Thủ tướng Nouri al-Maliki
của Iraq đă tuyên bố sẽ không t́m cách lên làm thủ tướng nhiệm kỳ thứ 3.
Mặc dù vậy, ngày 12/2, hàng ngàn người đă xuống đường đ̣i điều tra các
vụ tham nhũng và cải thiện điều kiện sinh sống, cải thiện các dịch vụ
công cộng trong nước. Trong ngày T́nh Yêu, thanh niên cũng xuống đường
đ̣i cải thiện t́nh trạng kinh tế, dịch vụ công cộng.
Ngưỡng mộ cuộc cách mạng Tunisia và Ai Cập, đối lập Lybia sống lưu vong
ở hải ngoại đă lấy ngày 17 tháng 2 làm Ngày Phẩn Nộ của dân tộc Lybia
đang bị nhà độc tài Muammar al-Gaddafi cai trị.
Ở Saudi Arabia, vào ngày 21/01, một người đàn ông đă tự thiêu, và lần
đầu tiên tại vương quốc này, hàng trăm người đă xuống đường ở thành phố
Jeddah chỉ trích quốc vương, cảnh sát đă nhanh chóng giải tán, bắt giữ
trên 40 người. Ngày 10/2, đối lập tuyên bố thành lập đảng Umma Islamic,
đ̣i chấm dứt chế độ quân chủ chuyên chế.
Các cuộc biểu t́nh nhỏ nhưng nhanh chóng bị dập tắt như ở Saudi Arabi
cũng đă diễn ra ở nhiều nước khác trong Thế giới Á Rập.
Cuộc cách mạng Tunisia lan sang Ai Cập, có thể theo thế domino lan tới
các nước khác đă làm nhiều khách Hoa Kỳ lo ngại.
Tổng
thống Hosni Mubarak từng được coi là một đồng minh thân cận của Hoa Kỳ
sau khi Ai Cập kư hiệp ước ḥa b́nh với Do Thái trong năm 1979. Qua 4
đời tổng thống Hoa Kỳ, chính phủ nào cũng coi ông Hosni Mubarak là trụ
cột giữ ǵn, giữ ổn định Trung Đông. Được coi là người giám sát không
chính thức của tiến tŕnh ḥa b́nh, từng chủ tọa các cuộc đàm phán giữa
Do Thái - Palestine, và các cuộc ḥa giải giữa 2 phe Fatah và Hamas của
Palestine. Hoa Kỳ viện trợ cho Ai Cập khoảng gần 2 tỷ mỹ kim một năm,
trong đó 1.3 tỷ là viện trợ quân sự. Dưới sự cai trị của ông Mubarak,
phong trào Xă hội Huynh Đệ Hồi Giáo bị cấm hoạt động. Nhiều chính khách
Hoa Kỳ lo ngại cuộc cách mạng lật đổ ông Mubarak sẽ tạo thời cơ cho
phong trào này chiếm chính quyền, biến Ai Cập thành thành một đồng minh
của Iran.
Xă hội Huynh Đệ Hồi Giáo được ông Hassan al-Banna thành lập trong năm
1928 với châm ngôn: “ Allah là cứu cánh, Koran là hiến pháp, Thánh chiến
là phương tiện, chết cho đấng Allah là nguyện vọng cao cả nhất”. Vào năm
1936, Huynh Đệ Hồi Giáo chỉ phát triển được khoảng 800 người, nhưng 2
năm sau tăng lên 200 ngàn người và cuối thập niên 1940 được tin tưởng có
trên 2 triệu hội viên trong Thế giới Á Rập. Vào năm 1948, cảnh sát Ai
Cập khám phá một âm mưu tấn công quân sự của Huynh Đệ Hồi Giáo, Thủ
tướng Mahmud Fahmi Nokrashi ra lệnh giải tán phong trào này. Vào tháng
12 năm 1948, Thủ tướng Nokrashi bị ám sát. Trên một tháng sau, ông Al-Banna
bị ám sát. Từ năm 1954, sau vụ ám sát ông Gamal Abdel Nasser thất bại,
thành viên của Huynh Đệ Hồi Giáo đă bị lực lượng an ninh Ai Cập coi là
thành phần nguy hiểm nhất của quốc gia. Tuy nhiên sự đàn áp này không
thể tiêu diệt được Phong Trào. Dù thường bị bắt tập thể, cấm hoạt động,
Huynh Đệ Hồi Giáo vẫn là một lực lượng đối lập mạnh nhất ở Ai Cập.
Qua cuộc bầu cử năm
2005, các ứng cử viên của Huynh Đệ Hồi Giáo ra ứng cử với tư cách cá
nhân độc lập, nhưng đă chiếm được 88 ghế dân biểu.
Không hẳn Huynh Đệ Hồi Giáo sẽ lên cầm quyền ở Ai Cập, nhưng nếu đúng,
cũng không hẳn sẽ trở thành đồng minh của Iran v́ người Hồi Giáo theo
phái Sunni và Shiite đă có truyền thống thù nghịch lâu đời.
Bán đảo Á Rập có thể coi là vùng đất chiến lược của Hoa Kỳ.
Con kênh đào Suez
là con đường thủy sinh tử nối liền Âu Châu và Á Châu.
Mỗi ngày khoảng 17
triệu thùng dầu được chở qua eo biển Hormuz.
Bán đảo Á Rập là
nơi sản xuất dầu hoả và dầu khí lớn nhất thế giới.
V́ lo ngại các lực
lượng Hồi Giáo lên cầm quyền tại các nước Á Rập, đe doạ cho nguồn dầu
lửa chiến lược và đe doạ cho an ninh Do Thái, chính sách của Hoa Kỳ và
Tây Phương đă đặt nặng sự ổn định trong vùng, và chính sách này đă ngày
càng cho các chế độ độc tài ăn sâu gốc rễ, làm cho người Hồi Giáo ngày
càng ác cảm với Hoa Kỳ.
Việc Do Thái tiếp tục chiếm đóng, đàn áp người Palestine, sự hiện diện
của các chế độ thế quyền, nhưng tham nhũng, thối nát là những nguyên
nhân đưa tới các phong trào Hồi Giáo quá khích.
Khủng bố là điều mà nhân loại văn minh ngày nay không ai có thể chấp
nhận được. Tuy nhiên, nguyên nhân đưa tới các sự căm thù của người Á Rập,
của người Hồi Giáo, lại h́nh như không được các nhà làm chính sách Hoa
Kỳ quan tâm. Họ có thể mạnh mẽ lên án một quân nhân Do Thái bị bắt cóc,
nhưng họ lại im lặng trước t́nh trạng phá nhà, chiếm đất, xua đuổi người
Palestine, hay thậm chí một người dân Palestine, một thiếu niên
Palestine có thể bị bắn chết bất cứ lúc nào mà không ai bị buộc tội,
không cần phải bồi thường cho nạn nhân.
Hoa Kỳ là quốc gia đại diện cho tự do, dân chủ, luôn luôn lên án các chế
độ độc tài, vi phạm nhân quyền, áp bức, nhưng đối với sự chiếm đóng của
người Do Thái, và những sự vi phạm nhân quyền của lực lượng an ninh Do
Thái bị chính tổ chức nhân quyền B’Tselem của Do Thái lên án, chính phủ
Hoa Kỳ cũng im lặng!
Một nhân vật ngoại giao nào tuyên bố: “People will not calm down unless
and until the Palestinian question is fairly resolved ”. Không chỉ bị Do
Thái mà c̣n cả Hoa Kỳ lên án! Ông Amr Moussa bị Tổng thống Hosni Mubarak
cách chức ngoại trưởng chỉ v́ tuyên bố như trên!
Nhiều nhà phân tích nhận định chính sách an ninh của Hoa Kỳ ở Trung Đông
là chính sách bảo vệ Do Thái nhiều hơn là bảo vệ cho quyền lợi an ninh
thực sự của Hoa Kỳ.
Không chế độ độc tài nào có thể tồn tại măi măi.
Không có sự áp bức và bất công nào có thể chịu đựng măi.
Với
hệ thống truyền thông hiện nay những sự bất công, đàn áp, tham nhũng
không c̣n có thể che dấu và tiếp tục che dấu, khi chính quyền không đáp
ứng nguyện vọng của người dân, nhân dân sẽ quyết định cho chính quyền.
Cách mạng đă diễn ra ở Tunisia, ở Ai Cập và đang diễn ra trên nhiều nước.
Các nhà lănh đạo Tây Phương và Tổng thống Obama cũng đă cũng nhấn mạnh
đây là thời gian thay đổi lập tức, “change now”, ở Ai Cập, th́ có lẽ lúc
này cũng là thời gian cần “change now” đối với chính sách ngoại giao của
Hoa Kỳ ở Trung Đông và chánh sách chiếm đóng của Do Thái.
Đầu thế kỷ thứ 20 các nước Tây Phương là những quốc gia chiếm đóng, bóc
lột đàn áp người dân các nước thuộc địa Phi Châu, Á Châu và Châu Mỹ La
Tinh. Ngày nay, Tây Phương đă trở thành những nước nêu cao dân chủ, tự
do, nhân quyền, và đă hoàn toàn thay đổi, th́ những nhà làm chính sách,
chiến lược Tây Phương cũng không thể tiếp tục cho rằng những phong trào,
những đoàn thể, đảng phái tại các nước trước đây có hoạt động, phương
châm, cương lĩnh không c̣n thích họp với giai đoạn hiện nay là những
thành phần nguy hiểm.
Vào năm 1998, những người Hồi giáo ở Thổ Nhĩ Kỳ thành lập đảng Đạo Đức (Fazilet
Partisi), đảng này bị cấm hoạt động trong năm 2001 v́ có chủ trương vi
phạm bản hiến pháp thế tục. Sau đó, những người có khuynh hướng cải cách
của đảng Fazilet đă thành lập nên đảng Công lư và Phát triển (Adalet ve
Kalkınma Partisi), gọi tắt là đảng AK. Xuất thân Hồi Giáo của đảng AK đă
làm cho quân đội Thổ Nhĩ Kỳ, Ṭa Án Thổ Nhĩ Kỳ, và dư luận Tây phương lo
ngại. Đảng AK cũng suưt bị ṭa án hiến pháp giải tán. Tuy nhiên, từ ngày
thắng cử trong năm 2002, đảng AK đă rất thành công trong việc phát triển
kinh tế Thổ Nhĩ Kỳ, đẩy mạnh chủ trương gia nhập Liên Âu, và tạo cho Thổ
Nhĩ Kỳ trở thành một nước dân chủ kiểu mẫu của một quốc gia Hồi Giáo.
Phong trào Huynh Đệ Hồi Giáo ở Ai Cập có thể là một phong trào bảo thủ
Hồi Giáo trong đầu thế kỷ thứ 20, nhưng thực tế hiện giờ họ là một phong
trào đang do các thành phần trí thức tân tiến lănh đạo, được giới trung
lưu và người nghèo trong nước ngưỡng mộ, cho nên mọi sự kết luận nếu
phong trào nào này lên cầm quyền ở Ai Cập sẽ nguy hại cho Hoa Kỳ, Do
Thái và Tây Phương cũng chỉ là một sự lo ngại quá sớm.
Lo ngại al Qaeda mở rộng ảnh hưởng càng không có cơ sở. Huynh Đệ Hồi
Giáo đă bị al Qaeda lên án là bọn phản bội Hồi Giáo và Huynh Đệ Hồi Giáo
cũng đă lên án chủ trương khủng bố của al Qaeda là chủ trương phản Hồi
giáo.
Trong ngày Chủ Nhật, 13/2, Cựu Thủ tướng Tony Blair đang làm đặc sứ của
Bộ Tứ (Hoa Kỳ, Nga, Liên Âu, Liên Hiệp quốc) lo vận động ḥa b́nh Trung
Đông nói: “Tổng thống Mubarak từng là một lực đẩy cho ổn định và ḥa
b́nh trong vùng. Tuy nhiên, lúc này là thời điểm vui mừng, phấn khởi và
thời cơ v́ tất cả những lực lượng dân chủ bị đè nén trước đây đă bật dậy.
Ông Mubarak ra đi
sẽ trở thành sức bật cho toàn vùng, là thời cơ để toàn vùng đứng lên
thay đổi dân chủ đem lại lợi ích cho toàn vùng và cho cả thế giới.”
Sự ổn định dưới thời ông Mubarak như cựu Thủ tướng Tony Blair đă ca ngợi
rơ rệt là sự ổn định như dưới mặt nước đang dậy sóng ngầm, dưới mặt đất
đang sắp có động đất. Sau những trận động đất làm sao đem lại sự ổn định
lâu dài không chỉ là thách thức đối với các chế độ dân chủ Tunisia, Ai
Cập, ở các nước Á Rập khác, mà cũng là thử thách đối với các nước Tây
Phương.
Dân chủ là giá trị thời đại, dân chủ thực sự trong một thế giới Hồi giáo
không thể loại bỏ mọi yếu tố Hồi Giáo và sự tham gia của các tổ chức Hồi
Giáo. Mọi sự lo ngại và mưu toan loại trừ sẽ làm cho toàn vùng trở nên
nguy hiểm. Trong ngày 15/2, ông Gilles de Kerchove là giám đốc chống
khủng bố Liên Âu tuyên bố: “Các cuộc cách mạng ở Tunisia và Ai Cập không
có liên hệ ǵ với al Qaeda, chính phủ các nước Liên Âu phải giúp cho các
nước Trung Đông chuyển tiếp dân chủ, nhưng phải bảo đảm không để cho
những người lănh đạo Hồi Giáo cầm quyền.” Lời tuyên bố này có lẽ mâu
thuẫn với nguyên tắc dân chủ, khó thực hiện và có thể đem lại nguy hiểm
nhiều hơn sự nguy hiểm mà ông Kerchove lo ngại.
Các cuộc đứng dậy ở Tunisia, Ai Cập ngoài yếu tố đ̣i hỏi tự do, dân chủ,
c̣n xuất phát từ các yếu tố xă hội và kinh tế. Và rơ rệt những yếu tố
sau này mới các động lực chính. Các chế độ dân chủ trong tương lai ở
Tusinia, Ai Cập có sớm đem lại một đời sống dễ chịu hơn cho người dân
hay không? Tạo được công ăn việc làm cho giới thanh niên thất nghiệp hay
không? Đây là những thách thức vô cùng lớn lao. Hoa Kỳ và Tây Phương đă
có kế hoạch nào để giúp cho các chế độ dân chủ trong tương lai nhanh
chóng đem lại ổn định kinh tế và xă hội hay không là điều cần phải quan
tâm tới.
Nền kinh tế của Hoa Kỳ và các nước Tây Phương c̣n chưa phục hồi, đang
gặp khó khăn tài chánh, thâm thủng ngân sách, chồng chất công nợ là điều
rất đáng lo.
Trong tuần qua, khoảng 4000 người Tunisia đă dùng thuyền đến đảo
Lampedusa của Ư. Làn sóng di dân của những người muốn t́m cơ hội mới và
tránh sự trả thù sau cách mạng đă tạo báo động của Liên Âu, và tạo căng
thẳng giữa Liên Âu với chính phủ lâm thời Tunisia. Đây là một triệu
chứng không mấy tốt đẹp.
Không thể đem lại ổn định đời sống, không thể tạo được công ăn việc làm.
Dù sống dưới chế độ dân chủ và tự do, thanh niên thất nghiệp vẫn có thể
dễ dàng trở thành những con mồi của các lực lượng quá khích. Sự bất ổn
rất có thể sẽ kéo dài một thời gian.
Tuy nhiên, nếu dân chúng được sống trong một chế độ thực sự dân chủ, mọi
sự bất công, tham nhũng, lạm dụng quyền lực được giải quyết, tự do ngôn
luận được nêu cao, những chủ trương quá khích tự nó sẽ chết dần.
Cuộc cách mạng Tunisia, Ai Cập sẽ lan trong Thế giới Á Rập đến đâu? Hoa
Kỳ và Tây phương có thể hướng dẫn cuộc cách mạng hiện nay theo thế có
lợi hay hại có lẽ sẽ tùy thuộc phần lớn vào quan niệm đối với Hồi giáo,
chính sách đối với Hồi giáo, cũng như khả năng giúp giải quyết các vấn
đề kinh tế và xă hội đă bị bệnh trầm kha qua nhiều thập niên bị độc tài
và tham nhũng cai trị.
Cầu
mong các cuộc cách mạng dân chủ ở Thế giới Á Rập thành công.
Các cuộc cách mạng này không chỉ đang làm rung chuyển tại các nước Á Rập
mà c̣n đang vang dội tới Châu Mỹ La Tinh, đến Á Châu. Ông Hugo Chavez
đang lo ngại. Bắc Kinh đang lo ngại.
Việt Nam cũng ở trong t́nh trạng không khác ǵ Tunisia:
• Mức phát triển kinh tế cao, một nước được coi là sư tử Phi Châu, một
nước được coi là hổ Á Châu, nhưng tài sản quốc gia nằm trong tay đảng
cầm quyền và gia đ́nh những người lănh đạo.
• Thanh niên là
thành phần chiếm đa số dân số.
• Mọi thứ quyền tự do của con người bị tước đoạt.
• Tham nhũng đục khoét mọi lănh vực.
• Trong khi giới lănh đạo có người sống hơn đế vương, đa số dân chúng
phải sống dưới lợi tức 2 mỹ kim một ngày.
Cùng một hoàn cảnh, thanh niên, dân chúng Tunisia đă vùng lên, đă lật đổ
chế độ độc tài, đă giải tán đảng Tập hợp Dân chủ Hiến Pháp (RCD -
Rassemblement Constitutionel Démocratique).
Không biết bao giờ cách mạng Dân chủ Việt Nam sẽ bùng lên để cáo chung
chế độ Cộng Sản đă và đang tàn phá quê hương?
Mong rằng “Ngày Tức Giận” này sẽ diễn ra trong một thời gian không xa.
Huệ Vũ.
|