Suy nghĩ của các chế độ độc tài

                                                                                                              Lê Phan * Saturday, April 09, 2011 3:06:43 PM

  Ngay trước khi Tiến Sĩ Cù Huy Hà Vũ bị chính quyền Hà Nội kêu án bảy năm tù và ba năm quản chế, hôm Chủ Nhật vừa qua, Ngải Vị Vị, nghệ sĩ tạo h́nh và là một nhân vật tranh đấu nổi tiếng tại Trung Quốc bị công an bắt ngay khi ông đang dự định đáp phi cơ đi Hồng Kông.

Sự việc hai ông Cù Huy Hà Vũ và Ngải Vị Vị có quá nhiều điều giống nhau đă được nhiều người chỉ ra, nhưng có một điều ít người nói đến là cũng như ông Vũ, bị bắt v́ tội “t́nh nghi mua dâm,” ông Ngải nay đang bị bắt v́ “t́nh nghi vi phạm tội kinh tế.”

Câu chuyện “hai bao cao su đă qua sử dụng” vốn được dùng để bắt ông Vũ th́ hẳn ai cũng biết. Chuyện nực cười đến nỗi một blogger đă đưa h́nh linh vật vào “đặt ảo” đầy Ṭa án Nhân dân Thành phố Hà Nội để chọc quê chính quyền. Nhưng sự cần thiết của “hai bao cao su đă qua sử dụng” này đă được một blogger vốn là phóng viên của tờ Đại Đoàn Kết, cơ quan ngôn luận của Mặt Trận Tổ Quốc, giải thích một cách diễu cợt nhưng lại rất rơ ràng như sau: “Công an phường 11 nhận được tin báo của quần chúng về việc tổ chức hoạt động mại dâm và sử dụng ma túy, bèn ập vào pḥng 101 khách sạn Mạch Lâm. Tại đây vô t́nh tóm được ông Cù, với một người khác - đương nhiên là nữ và hai chiếc bao cao su ‘đă qua sử dụng.’ Rồi vô t́nh kiểm tra máy tính công an lại phát hiện có các bài viết phản động. Thế là có khám xét, có khởi tố, có cáo trạng và ra ṭa.”

Nếu nh́n theo khía cạnh đó th́ cái cớ “hai bao cao su đă qua sử dụng” rất là chính đáng. Công an cần khám xét computer của Tiến Sĩ Vũ và cũng cần cớ để khám xét lục soát. Một chuyên gia về chế độ độc tài cộng sản đă từng giải thích là các chế độ độc tài có cái suy nghĩ riêng của họ, khác với chúng ta. Họ phải làm theo đúng điều mà họ nghĩ là luật lệ theo diễn dịch của họ. Họ không thể nghiễm nhiên đi tới khám nhà, tịch thu computer của Tiến Sĩ Vũ, v́ theo lư luận của họ làm vậy là phạm luật. Ấy nhưng cũng theo cái lư luận quái lạ đó, họ có thể nghiêm nhiên đưa ra xử bất cần nhưng thủ tục tố tụng. Vấn đề, theo giải thích của chuyên gia này, là “h́nh thức” phải được duy tŕ.

Chuyên gia này chỉ ra là dưới thời Stalin chẳng hạn, đă có những nhà khoa học bị bắt v́ đă “tiết lộ công thức sulfuric acid cho đế quốc Mỹ.” Đối với chế độ, sự phi lư của việc một nhà khoa học tiết lộ một điều ai cũng biết không có ǵ là đáng ngạc nhiên cả bởi trên nguyên tắc “h́nh thức” chứ không phải là thực chất (form instead of substance) th́ một nhà hóa học phải tiết lộ một công thức hóa học, dầu công thức đó sơ đẳng th́ cũng là một công thức hóa học.

Cũng vậy, Bắc Kinh mấy lâu nay đă muốn bắt ông Ngải Vị Vị để “làm gương” cho đám trí thức dám chống đối nhà nước. Nhưng nếu đương nhiên bắt ông Ngải th́ không được, v́ như vậy là không đi theo “h́nh thức” luật pháp, do đó họ bèn gán cho ông Ngải cái tội kinh tế. Những tin đồn ở Trung Quốc c̣n nói chính quyền bảo ông Ngải đă âm mưu buôn lậu cổ vật quốc gia để chuồn ra ngoại quốc.

Gán cho ông Ngải cái tội kinh tế là cách hay nhất theo nhà nước Bắc Kinh, để “câm miệng” những kẻ đang ồn ào lên tiếng đ̣i trả tự do cho ông. Phát ngôn nhân bộ Ngoại Giao Trung Quốc Hồng Lỗi đă trả lời một cách lững lờ về lư do ông Ngải bị bắt: “Theo chỗ tôi biết, Ngải Vị Vị bị t́nh nghi phạm tội kinh tế, và bộ Công An đang điều tra theo luật pháp.” Nhưng khi bị báo chí ngoại quốc gặn hỏi là tại sao chưa thông báo cho gia đ́nh th́ ông Hồng bèn lờ đi không trả lời.

Tưởng cũng xin nhắc lại là chính quyền Bắc Kinh cũng như Hà Nội đă từng t́m cách đưa công dân ra ṭa v́ những tội tài chính kinh tế để bỏ tù họ. Mẹ của ông Ngải, phu nhân của ông Ngải Thanh, một thời được coi là thi sĩ của cuộc cách mạng, đă bảo với tờ New York Times: “Tội kinh tế hả! Bây giờ họ nói vậy, sau đó lại nói khác. Thật nực cười. Họ phải cho gia đ́nh biết tại sao họ bắt con tôi và họ đang giam con tôi ở đâu. Họ không có quyền cứ để chúng tôi đoán ṃ. Hiến Pháp đâu rồi? Luật pháp đâu rồi?”

Nhưng “tội kinh tế” hiểu theo nghĩa của chính quyền có thể có nhiều nghĩa lắm. Họ có thể gán cho ông Ngải là t́m cách đưa trộm cổ vật ra khỏi nước, một việc quá dễ. Họ có thể buộc ông tội “trốn thuế.” Hà Nội đă gán cho Blogger Điếu Cày tội trốn thuế để bỏ tù ông ta đó sao. Họ cũng có thể nói ông đă dựng nhà trái phép. Chính quyền đă chẳng cho xe đến ủi nát ṭa nhà mà ông Ngải đă tự vẽ để làm xưởng họa cho ḿnh đó sao. Dĩ nhiên việc này cũng sẽ gây nhức đầu cho chính quyền v́ sau khi ông Ngải thành công, đă có nhiều cơ quan nhà nước “thuê” ông vẽ kiểu cho hàng mấy chục kiến trúc tân kỳ, kể cả cái sân vận động Tổ Én, vốn đă được đề cao là “tiêu biểu cho một Trung Quốc hiện đại, sáng tạo và văn minh.”

Khổ một nỗi, họ càng vin những cớ như vậy th́ lại càng gặp khó khăn. Trốn thuế th́ cùng lắm chỉ một hai năm tù, đưa trộm cổ vật có thể ngồi tù lâu hơn, nhưng cũng chỉ là tội vặt. Nếu muốn giam lâu và thực sự răn đe những nhà tranh đấu khác th́ phải dám làm như nhà nước Hà Nội với Tiến Sĩ Cù Huy Hà Vũ, tức là lấy cớ để bắt rồi đưa ra xử tội chính trị.

Dĩ nhiên làm như vậy th́ thật mất mặt quá. Làm sao có thể nói đến “soft power” khi người đă tạo nên tiêu biểu của một Trung Quốc văn minh lại bị bắt ngồi tù v́ tội “tuyên truyền chống nhà nước.”

Thành ra trong lư luận của chế độ tốt hơn hết là gán cho ông Ngải cái tội kinh tế. Làm vậy sẽ khiến cho Hoa Kỳ và các quốc gia Tây Phương khó can thiệp cho ông. Dĩ nhiên lư luận đó cũng không đúng v́ thế giới không thể tin vào gán ghép đó. Sẽ vẫn có phê b́nh, chỉ trích, lên án. Hơn thế nào phải chỉ có thế giới không. Tin ông Ngải bị bắt đă làm cho các blogs ở Trung Quốc bùng lên những lời phê b́nh. Dân chúng Trung Quốc, các nhà trí thức, sinh viên học sinh, mà mới cách đây hai năm, đă được chính quyền nói là phải tự hào với tài ba của người đă sáng tạo ra sân vận động Tổ Én, nay lại nghe lời ngược lại.

Rút cuộc th́ cuối cùng hành động của Bắc Kinh với ông Ngải hay của Hà Nội với ông Vũ cũng chỉ có thể giải thích được là họ sợ, sợ sự lây lan của Cách Mạng Hoa Lài. Hơn thế, Trung Quốc c̣n có một kư ức c̣n mới lắm. Chính chế độ của họ đă xuất thân từ một phong trào chống đối của thanh niên trí thức.