Monday, November 01, 2010                           trang ch�nh  ||    lưu trữ    ||   li�n lạc

 

Hiện t�nh Biển Đ�ng đ�i hỏi một nỗ lực tổng hợp

để đối ph� Trung Hoa

Phỏng vấn Gi�o sư Nguyễn Văn Canh

Nh� Tr�n - NTHF

28.10.2010

 

Thời gian gần đ�y vấn đề chủ quyền Biển Đ�ng trở n�n s�i động v� trở th�nh một trong những đề t�i được n�u ra tr�n diễn đ�n ch�nh trị quốc tế. Nh� Tr�n, Trưởng ban B�o ch� của Quỹ Nguyễn Th�i Học, c� cuộc n�i chuyện với Gi�o sư Nguyễn Văn Canh, Tiến sĩ c�ng ph�p quốc tế, cựu chuy�n vi�n Viện Nghi�n cứu Chiến tranh � Ho� b�nh Đ�ng Dương Hoover v� cũng l� Chủ tịch Ủy ban Bảo vệ sự Vẹn to�n L�nh thổ.


N�i về hiện t�nh Biển Đ�ng, Gs Canh cho biết:


Gs Nguyễn Văn Canh: C�i phạm vi Biển Đ�ng m� ch�ng cho rằng thuộc chủ quyền của ch�ng th� t�i kh�ng c� c�ch n�o biết được tọa độ. Nếu chỉ so s�nh c�i cửa bể của Vinh, giữa Ho�ng Liễu với Cồn Cỏ của VN th� khoảng c�ch đ� l� 120 hải l�. Theo Hiệp ước m� hai b�n [k�] chia đ�i hồi năm 2000 th� mỗi b�n một nửa, tức 60 hải l�. Nếu theo bản đồ "lưỡi b�", đo từ quận Tư Nghĩa ra đến v�nh đai mới do TC vẽ th� n� gần lại rất nhiều, như vậy s�t v�o bờ biển VN, khoảng độ 40 đến 45 hải l�. Tức l� c�i bản đồ "lưỡi b�" m� TC vẽ th� chiếm lu�n cả thềm lục địa của VN, tr�i hẳn với c�i thềm lục địa của VN hồi năm 1982.


Đầu thập ni�n 90 tướng l�nh của Trung Cộng tuy�n bố rằng Biển Đ�ng l� quyền lợi sinh tử của họ v� họ phải bảo vệ v� ở nơi đ� c� hải sản cũng như c� những t�i nguy�n thi�n nhi�n b�n dưới. Họ đ� chuẩn bị qu�n sự để bảo vệ. Sang đến đầu thập ni�n 2000 người ta kh�m ph� ra c�i căn cứ Tam � v�o năm 2004, một căn cứ đồ sộ, trong đ� c� một hầm rất lớn chứa được 20 t�u ngầm nguy�n tử loại 094. Loại tầu ngầm n�y c� thể trang bị 12 hoả tiễn nguy�n tử li�n lục địa, bắn xa được khoảng độ 7 ng�n c�y số, c� tờ b�o n�i l� bắn xa tới 10 ng�n c�y số.

 

Ch�ng ta thấy c� rất nhiều những căn cứ qu�n sự được Trung Cộng x�y ở Trường Sa xuống m�i tận vĩ tuyến thứ 9, chưa kể đảo Ho�ng Sa đ� được Trung Cộng biến th�nh một căn cứ qu�n sự đồ sộ để chuẩn bị cho vấn đề phương Nam. Theo đ� ch�ng ta thấy rằng đ� l� điều m� Trung Cộng chuẩn bị để m� bảo vệ c�i m� ch�ng gọi l� biển Nam Trung Hoa, biển của ch�ng.

 

Ngo�i ra cũng cần lưu � một điều, l� Trung Cộng vẽ lại c�i bản đồ Th�i B�nh Dương. Bản đồ đ� c� 2 phần. Phần thứ nhất l� một chuỗi đảo từ Nhật Bản xuống Phi Luật T�n. V� một v�nh đai kh�c, bắt đầu ở Nam Dương, qua đảo Guam, rồi xuống tới tận �c Ch�u. Đấy l� c�i m� Trung Cộng n�i l� để họ bảo vệ, ph�ng vệ viễn dương. Trong t�nh trạng như vậy Trung Cộng đ� nới rộng l�nh hải của họ rất nhiều, v� n�i l� để ch�ng bảo vệ c�i m� ch�ng gọi l� quyền lợi của ch�ng ở Biển Đ�ng cũng như l� ở cả Th�i B�nh Dương.


Nh� Tr�n: Động th�i của một loạt hội nghị mới đ�y giữa c�c nước Đ�ng Nam � như Diễn đ�n An ninh Khu vực ASEA, Hội nghị Thượng đỉnh Mỹ - ASEAN ở New York, v� Hội nghị Bộ trưởng Quốc ph�ng ASEAN mở rộng cho thấy l� ASEAN cũng như Hoa Kỳ ng�y c�ng quan t�m về c�c tranh chấp ở v�ng Biển Đ�ng, l�u nay được biết với t�n "biển Nam Trung Hoa". Gs c� cho đ�y l� biểu hiện đồng thuận giữa Hoa Kỳ v� c�c nước Đ�ng Nam � nhằm đối ph� với �p lực ng�y c�ng gia tăng của Trung Hoa tại v�ng biển n�y?

 

Gs Nguyễn Văn Canh: Đ�ng. Trung Cộng đ� ch�nh thức đuổi Mỹ đi, để l�m b� chủ khu vực đ�, loại Mỹ ra v� khiến c�c quốc gia Hiệp hội C�c nước Đ�ng Nam � l�m v�o thế nguy kịch. V� thế, c�c nước đ� c� sự đồng thuận với nhau, hợp t�c với nhau để đối ph� với vấn đề.

 

V�o th�ng 3 năm nay, Thứ trưởng Ngoại giao Hoa Kỳ James James Steinberg v� một �ng Gi�m đốc thuộc Hội đồng An ninh Quốc gia Đ�ng Nam � của Hoa Kỳ đến thăm Bộ Ngoại giao Trung Cộng một c�ch ch�nh thức. Trong buổi họp đ� Thứ trưởng Ngoại giao Trung Cộng Th�i Thi�n Khải, với sự hiện diện của Bộ trưởng Ngoại giao Trung Cộng Dương Khiết Tr�, c� tuy�n bố ch�nh thức rằng b�y giờ ch�ng t�i coi Biển Đ�ng, tức l� Biển Nam Hải m� Trung Cộng gọi l� biển của ch�ng, l� biển của Trung Cộng, v� ch�ng t�i coi c�i quyền lợi n�y l� quyền lợi cốt l�i, cũng như c�i quyền lợi ở Đ�i Loan, ở T�n Cương.

 

Như vậy Trung Cộng đ� ch�nh thức bảo cho Mỹ biết rằng Biển Đ�ng l� nh� của t�i, l� biển của t�i, l� l�nh hải của t�i. Từ nay trở đi anh đừng c� can dự v�o. T�u thủy của anh đi ngang đ� nếu kh�ng xin ph�p th� t�i sẽ đ�nh ch�m. V� những d�n khoan dầu, của Mỹ hay của người n�o đ� đều sẽ phải dọn đi.

 

Những h�nh vi n�y của Trung Cộng đ� xảy ra li�n tiếp nhiều lần, đe dọa v� g�y kh� khăn cho c�c c�ng ty khoan dầu, v� x�c định chủ quyền của Trung Cộng tr�n Biển Đ�ng.

 

Hiện nay, khi m� Trung Cộng đ� ch�nh thức x�c nhận chủ quyền của họ tr�n Biển Đ�ng như vậy rồi, th� Mỹ l�m g� đ�y? Hoặc l� r�t lui "v�ng, thưa c�c �ng Trung Cộng, �ng bảo như vậy th� ch�ng t�i sẽ đi, ch�ng t�i sẽ c�t đi". Hoặc l� Mỹ phải phản ứng. Th� dĩ nhi�n ai cũng hiểu rằng Mỹ sẽ phản ứng.

 

Nh� Tr�n: Trong bản Tuy�n C�o Chung "Joint Statement" được đưa ra sau cuộc gặp hồi th�ng Ch�n b�n lề cuộc họp kho�ng đại Li�n Hiệp Quốc ở New York, ASEAN v� Hoa Kỳ đ� c�ng x�c nhận tầm hệ trọng của sự cộng t�c v� ph�t triển trong khu vực Đ�ng Nam �. Họ n�u chủ trương t�n trọng nguy�n tắc thương thảo v� h�a b�nh đối với c�c tranh chấp chủ quyền.


Theo Gs th� Tuy�n C�o Chung n�y sẽ c� t�c động ra sao đối với chiến lược ngoại giao của ASEAN v� Hoa Kỳ ở v�ng Biển Đ�ng?


 Gs Nguyễn Văn Canh: Sự cộng t�c đ� hết sức l� quan trọng, v� họ dựa v�o c�i ground của Trung Cộng l� Trung Cộng b�y giờ xem Biển Đ�ng, tức Biển Nam Hải, l� quyền lợi cốt l�i của ch�ng. Những vấn đề m� c�c nước đang đối diện l� g�? Thứ nhất l�, Biển Đ�ng l� một nơi m� quốc tế cần được tự do lưu th�ng ở tr�n biển cũng như ở tr�n kh�ng, như Ngoại trưởng Hoa Kỳ Hillary Clinton đ� tuy�n bố. Khi m� Mỹ tuy�n bố như vậy th� đ� l� điều quan trọng. C�c nước được tr�ng đợi l� giải quyết vấn đề bằng c�ch thương thuyết với nhau. Mỹ đ� n�u vấn đề đ� trong hội nghị Bộ trưởng Quốc ph�ng hồi th�ng Bảy vừa qua, l�, ở Biển Đ�ng c� hai phần tranh chấp.


Thứ nhất, Trung Cộng kh�ng thể gi�nh c�i quyền xem Biển Đ�ng l� quyền lợi cốt l�i của ch�ng. Thứ hai l� tranh chấp về đảo. Nếu tranh chấp về đảo th� Mỹ kh�ng b�nh b�n n�o cả. C�c �ng cứ họp b�n với nhau, giải quyết với nhau, nhưng giải quyết tr�n căn bản h�a b�nh, thương thuyết với nhau, theo tinh thần m� c�c �ng đ� k� trong Tuy�n Bố năm 2002, tuy�n bố về những thương thảo h�a b�nh chứ kh�ng sử dụng vũ lực. Đấy mới l� c�i căn bản để m� giải quyết vấn đề n�y. V�o năm 2002 Hiệp hội c�c Quốc gia Đ�ng Nam � đ� k� với Trung Cộng l� giải quyết h�a b�nh chứ kh�ng sử dụng vũ lực. Th� Mỹ đ� nhấn mạnh điều đ�. Đ�y l� điều m� c�c quốc gia Đ�ng Nam � mong muốn. Đấy l� c�i nguy�n tắc n�u ra. hội nghị mới đ�y ở Nữu Ước.


Nh� Tr�n: Hồi năm 2002, ASEAN v� Trung Hoa đ� đồng �, dựa tr�n Tuy�n bố Ứng xử của c�c b�n ở v�ng biển Đ�ng, l� sẽ c�ng nhau giải quyết những m�u thuẫn li�n quan. Thế nhưng, từ khi ấy đến nay Trung Hoa kh�ng ngừng phản đối chủ trương quốc tế h�a vấn đề Biển Đ�ng. C�c nước Đ�ng Nam � bị khuyến c�o phải đ�m ph�n song phương với Bắc Kinh về vấn đề chủ quyền biển đảo trong khu vực. Với tham vọng l�m chủ ở Biển Đ�ng, liệu Trung Hoa sẽ sử dụng mọi khả năng để ph� tan chủ trương đo�n kết của ASEAN v� Hoa Kỳ c�ng c�c đối t�c?


 Gs Nguyễn Văn Canh: Đ� l� �m mưu của Trung Cộng. N�i về việc đ�m ph�n song phương n�y, hồi đầu thập ni�n 90, Nam Dương đ� k�u gọi sự thương thảo giữa hai b�n. Một b�n l� Hiệp hội Quốc gia Đ�ng Nam �, l�c đ� mới c� 6 nước th�i, [đ�m ph�n] với Trung Cộng. Trung Cộng đ� kh�ng đồng �, v� k�o d�i m�i tới năm 2002, bị �p lực mạnh qu� mới đồng � k�, nhưng với căn bản l� sẽ thương thảo song phương với từng quốc gia chứ kh�ng c�ng cả nh�m của tất cả c�c nước. Đ� l� một �m mưu. Trung Cộng muốn x� lẻ từng nước một để hối lộ cũng như d�ng những biện ph�p g�y �p lực, đe dọa c�c nước kia.


Th�nh ra vấn đề đặt ra l�, nếu tất cả c�c quốc gia gặp nhau để b�n với Trung Cộng về những vấn đề tranh chấp ở Biển Đ�ng, tức quốc tế h�a vấn đề n�y, th� Trung Cộng kh�ng đồng �, thế nhưng v� �p lực b�n ngo�i th� Trung Cộng phải theo bản Tuy�n C�o năm 2002 trong t�nh trạng bất đắc dĩ. Bất đắc dĩ, nhưng vẫn d�ng ngoại lệ l� thương thảo song phương.


Nh� Tr�n: Trong khu�n khổ C�ng ước Li�n Hiệp Quốc về Luật biển (UNCLOS), hồi năm 2007 Việt Nam đ� đệ tr�nh Li�n Hiệp Quốc một đề xuất về chủ quyền đối với khu vực ở ph�a Đ�ng Bắc Biển Đ�ng, v� c�ng Malaysia đệ tr�nh một đề xuất kh�c để đ�i chủ quyền tr�n khu vực thềm lục địa mở rộng. Hai bản đệ tr�nh n�y đều bị Bắc Kinh phản b�c, với khẳng định rằng Trung Hoa c� "chủ quyền kh�ng thể tranh c�i" đối với Biển Đ�ng v� c�c v�ng biển l�n cận, m� quốc tế được biết qua t�n "Biển Nam Trung Hoa".


 Xin được nghe nhận x�t của Gs về lập luận "chủ quyền kh�ng thể tranh c�i" vừa n�i của Trung Hoa, dựa tr�n lịch sử của v�ng biển n�y?


Gs Nguyễn Văn Canh: Đ� chỉ l� lời tuy�n bố của kẻ b� quyền m� th�i, v� kh�ng c� một bằng cớ lịch sử hoặc ph�p l� n�o cho thấy Trung Cộng l� chủ Biển Đ�ng. Về điều n�y th� sau khi Việt Cộng nộp l�n Li�n Hiệp Quốc một hồ sơ về nới rộng thềm lục địa ph�a Bắc, v� c�ng M� Lai nộp một hồ sơ về phần ph�a Nam v�o năm 2009 � nới rộng thềm lục địa, theo Luật Biển Li�n Hiệp Quốc hồi năm 1982 th� mỗi quốc gia chỉ c� 200 hải l�, rồi b�y giờ được nới rộng th�m 150 hải l� để khai th�c l�ng biển.


Chỉ ri�ng c�i việc 200 hải l� kh�ng th�i, th� Trung Cộng l�m sao m� t�nh được 200 hải l� quần đảo ở m�i Trường Sa đến vĩ tuyến thứ 9, nơi đ� Trung Cộng đ� x�y �t nhất l� 9 căn cứ qu�n sự? Th�nh ra họ chỉ tuy�n bố c�n m� th�i.

 

C�i hồ sơ thềm lục địa đ� l� hồ sơ mới nộp, n�i về mở rộng thềm lục địa ngo�i [phạm vi] 200 hải l� đ�, l� th�m 150 hải l� nữa, để cho quốc gia c� quyền khai th�c c�i l�ng biển đ�, th� Trung Cộng l�m sao chứng minh được? Ngay cả phần Ho�ng Sa, nếu t�nh từ ở đảo Hải Nam đi ra tới Ho�ng Sa, th� v�o khoảng 180 hải l�.


Nếu chỉ t�nh về mặt kinh tế kh�ng th�i, chỉ t�nh v�o c�i chiều d�i kh�ng th�i, th� kh�c nhau. Nhưng đ�y lại l� một vấn đề kh�c nữa, l� vấn đề chủ quyền của VN về phương diện ph�p l�, m� lịch sử đ� ph�t hiện từ l�u về vấn đề n�y.

 

Theo t�i nghĩ, theo t�i đoan quyết th� Trung Cộng chỉ tuy�n bố l� ch�ng c� chủ quyền tr�n to�n thể Biển Đ�ng l� v�o hồi th�ng S�u vừa rồi, v� Nam Dương đ� tuy�n bố rằng bản tuy�n bố của Trung Cộng l� v� gi� trị.


Nh� Tr�n: Thời gian gần đ�y Bắc Kinh c� tr�nh b�y một số dữ kiện lịch sử m� nhiều dư luận cho l� bịa đặt, như Trung Hoa n�i rằng họ đ� từng kh�m ph� ra quần đảo n�y, từng l�m chủ đảo kia. Gs nhận định thế n�o về c�c dữ kiện n�y?


 Gs Nguyễn Văn Canh: T�i c� nghe, c� đọc rất nhiều nguồn viện dẫn những t�i liệu n�i l� từ đời nh� Tần hay nh� g� đ�, từ thế kỷ thứ 2 hay thứ 3 g� đ�. Đấy chỉ to�n l� những t�i liệu m� quốc tế c�ng ph�p kh�ng bao giờ chấp nhận. T�i lấy v� dụ, v�o năm 1994, Trung Cộng cử 2 học giả của họ sang Đ�i Loan để họp với 100 học giả Đ�i Loan, k�u gọi tất cả mọi người tr�n thế giới rằng nếu ai c� bằng cớ g� l� Trung Cộng từng l�m chủ c�c quần đảo Ho�ng Sa v� Trường Sa, th� khi đ� kh�ng c� ai tr�nh được bằng cớ n�o cả.


Đến sau n�y Trung Cộng họ mới thỉnh thoảng n�i l� tờ b�o n�y tờ b�o kia cho hay rằng học giả n�y học giả kia kiếm được mảnh s�nh hay mảnh b�t đĩa g� đ� tr�n đảo n�y đảo nọ, chứng minh chủ quyền của họ tr�n Ho�ng Sa v� Trường Sa. Tất cả những bằng cớ đ� th� quốc tế kh�ng ai chấp nhận.

 

Nh� Tr�n: Tuy sự phản đối của Băc Kinh kh�ng được Li�n Hiệp Quốc thừa nhận, Trung Hoa vẫn tiếp tục �p đặt việc kiểm so�t l�nh hải của một số nước trong khu vực trong đ� c� Việt Nam, truy đuổi s�t hại bắt bớ giam giữ cướp b�c ngư d�n Việt v� nước kh�c.


Theo Gs th� việc chỉnh lại t�n v�ng biển n�y cho ch�nh x�c với vị tr� địa l�, cụ thể l� sửa t�n "Biển Nam Trung Hoa" th�nh "Biển Đ�ng Nam �", c� khả năng l� một trong những yếu tố gi�p ngăn chặn �t nhiều tham vọng b� quyền Biển Đ�ng v� �m mưu th�n t�nh khu vực của Trung Hoa?


 Gs Nguyễn Văn Canh: Theo t�i th� việc đổi t�n biển n�y, nếu được th�nh c�ng, th� gi�p cho c�c yếu tố li�n quan đến ch�nh trị hay t�m l�. C�i tham vọng b�nh trướng của ch�ng l� c�i tham vọng lớn qu� đi. V� thế, c�c quốc gia Hiệp hội c�c Quốc gia Đ�ng Nam � ng�y nay, thấy l� Mỹ ch�nh thức trở lại v� ch�ng ta thấy l� trở lại một c�ch dồn dập v� ph� trương cả sức mạnh để chứng tỏ, th� Trung Cộng đ� bớt hung hăng ngay từ l�c đầu, kể cả khi họp hội nghị an ninh khu vực ở H� Nội m� Dương Khiết Tr� đ� hung hăng như thế n�o, th� nay Trung C�ng đ� c� những h�nh vi rất l� nhẹ nh�ng.

 

Ở đ�y l� vấn đề sử dụng sức mạnh để bảo vệ Biển Đ�ng, l� nguy�n tắc m� Hoa Kỳ n�u ra, l� tự do lưu th�ng tr�n biển, cũng như l� tự do lưu th�ng tr�n kh�ng, v� c�c quốc gia phải họp với nhau để đối đầu với Trung Cộng để giải quyết một c�ch ho� b�nh.

 

Nh� Tr�n: Ch�ng ta c� hy vọng l� quốc tế �p dụng được một số phương thức kh�c nhau để giải quyết vấn đề, ngăn chặn được tham vọng của Bắc Kinh, v� đem lại b�nh ổn cho khu vực Đ�ng Nam �?


Gs Nguyễn Văn Canh: Đ� l� điều ai cũng mong ước. Tất cả mọi c�ng t�c đều đ�ng g�p hữu �ch, dựa v�o nhau để tạo một sức mạnh lớn. C� như vậy th� mới bảo vệ được c�i quyền lợi của c�c quốc gia, nhất l� của Việt Nam ch�ng ta.

 

Nh� Tr�n: C�m ơn Gs đ� cho biết quan điểm của �ng về vấn đề Biển Đ�ng.