Tại sao chuyện đ� chưa xảy ra tại VN?

 �Chuyện đ� ở đ�y l� chuyện tự do, d�n chủ v� nh�n quyền. Một cuộc C�ch Mạng thực sự.

Tại v� d�n tr� VN thấp? C�ch Mạng (CM) n�i chung, kh�ng lựa chọn d�n tr� cao hay thấp để xảy ra. D�n tr� cao hay thấp đều c� thể bất m�n nếu quyền lợi, nguyện vọng ch�nh đ�ng kh�ng được đ�p ứng. Tuy nhi�n, khi CM nổ ra, d�n tr� thấp c� thể l�m tiến tr�nh k�o d�i hơn v� phức tạp hơn, nhưng dứt kho�t chế độ đ� sẽ phải thay đổi. Theo thống k�, d�n tr� của d�n ta kh�ng thấp hơn Tunisia hay Ai-cập khi cuộc c�ch mạng Hoa L�i xảy ra.

Tại v� d�n ta sợ h�i hơn? Kh�ng c� nh� nước độc t�i n�o kh�ng d�ng bạo lực để duy tr� quyền lực. Nh� nước CSVN cũng kh�ng đi ngo�i ngoại lệ đ�. �p đặt sợ h�i l�n nh�n d�n đ� trở th�nh đường lối điều h�nh đất nước. Sợ ch�nh quyền, sợ người chung quanh v� sợ �cả ch�nh m�nh� v� d� c� bất c�ng, m�nh cũng kh�ng d�m l�m g� ra ngo�i quy ước của chế độ.

Tuy nhi�n, c�ng bạo lực, c�ng l�m cho d�n khiếp sợ nhưng chưa chắc nh� nước độc t�i c�ng c� nhiều khả năng duy tr� quyền lực l�u hơn, v� khi tạo ra sự bất m�n, nh� cầm quyền cũng đồng thời tạo sự run sợ cho ch�nh họ nếu sự bất m�n của nh�n d�n b�ng nổ.

Tại v� d�n ta chưa c� l�nh tụ? Th�i quen t�n s�ng l�nh tụ, thần th�nh h�a l�nh tụ c�ng với quan niệm cần c� l�nh tụ để l�nh đạo l� th�i quen, quan niệm m� nh� cầm quyền CS cố gieo v�o trong đầu ch�ng ta từ khi ĐCS nắm được ch�nh quyền. �Cụ� r�a Hồ Giươm l� nạn nh�n mới nhất của tệ s�ng b�i n�y khi người ta khăng khăng bắt người kh�c phải gọi CON R�A bằng CỤ.

Trong thế giới phẳng (The world is flat) ng�y nay, khi sự tiếp x�c giữa c�c c� nh�n trở n�n dễ d�ng v� chặt chẽ hơn trước, l�nh đạo hợp l� nhất ch�nh l� � tưởng của mỗi người c�ng nhau x�y dựng một x� hội d�n chủ c�ng bằng v� ph�t triển, trong đ� mỗi người d�n ch�nh l� một l�nh-tụ-c�ng-nhau-thực-hiện sự l�nh đạo đ�.

Tại v� d�n ta chưa c� một tổ chức đủ mạnh, đủ uy t�n để tập hợp quần ch�ng? L�u nay, ch�ng ta thường hiểu Tổ Chức l� một tổ chức theo đ�ng nghĩa đen của n�. Tại sao ch�ng ta kh�ng thử hiểu Tổ Chức ch�nh l� �-thức-h�nh-động-c�-tổ-chức-c�-đo�n-kết-c�-c�ng-mong-muốn-đạt-được-mục-đ�ch-chung? Ch�nh �-Thức-Tổ-Chức n�y sẽ phối hợp mọi h�nh động để c�ng l�m CM.

Tại v� thời cơ chưa tới? Xin hỏi, thời cơ l� do con người hay do Thượng Đế tạo ra? Xin nhớ một điều, CM xảy ra một c�ch bất ngờ kh�ng c� nghĩa l� do Thượng Đế tạo ra sự bất ngờ m� ch�nh l� do sự b�ng nổ của qu� tr�nh dồn n�n sự bất m�n trong d�n ch�ng đối với chế độ đ� đến mức kh�ng chịu được nữa. Sự l�i bước trong nhiều lĩnh vực của nh� cầm quyền VN hiện nay, đặc biệt c�c cuộc cưỡng chiếm đất, l� bằng chứng cho thấy họ biết l� hiện đang c� thời cơ cho một cuộc b�ng nổ v� họ sợ thời cơ đ� đến.

Tại v� d�n ta hiện nay chưa cần tự do, d�n chủ, nh�n quyền m� chỉ cần cơm ăn �o mặc v� đời sống ổn định? Đ�y l� l� do mị d�n nhất trong tất cả mọi l� do, �Ổn định ch�nh trị để x�y dựng kinh tế � l� c�u n�i của mọi l�nh tụ đảng, điển h�nh của một lối suy nghĩ �duy � ch�, Bắc H�n kh�ng �ổn định ch�nh trị� nhất thế giới đ� sao.

�ng cha ta từ bao đời đ� sống với ước mơ giản dị đ�, đến đời ch�ng ta vẫn tiếp tục ước mơ đ�. Giấc mơ đ� lại được hổ trợ t�ch cực bởi những người cầm quyền hiện nay để tiếp tục ru ngủ v� m� muội c�c thế hệ sau. Cứ sống trong mơ như thế th� đến bao giờ d�n VN mới th�nh người được?

VN c� đủ yếu tố cần thiết cho một cuộc CM, vậy tại sao CM chưa xảy ra? C�u trả lời c� lẽ l� ch�ng ta chưa tạo ra được một �c� h�ch� th�ch hợp để vận động quần ch�ng.

Đặc th� VN

Ho�n cảnh XH Việt Nam hiện nay cũng giống như XH của c�c nước m� c�ch mạng Hoa L�i đang diễn ra, nhưng c� hai điểm kh�c biệt rất quan trọng đ� l�:

1. Hơn tất cả c�c nh� cầm quyền độc t�i kh�c, nh� cầm quyền CS rất nhạy cảm trong vấn đề ch�nh trị. Bao nhi�u năm dưới sự cai trị của đảng CS, người d�n cũng rất nhạy cảm với ch�nh trị. Một th� dụ r� r�ng nhất l� họ kh�ng những tự kiểm duyệt m�nh, trong c�ch viết, h�nh động, lời n�i m� c�n được khuyến kh�ch kiểm duyệt người kh�c nữa.

Về ph�a nh� cầm quyền, d� người d�n kh�ng chống đối g�, kh�ng c� h�nh động g� hầu c� thể g�y nguy hiểm cho chế độ, nhưng nếu họ n�i chuyện về D�n Chủ, Tự Do hay Nh�n Quyền hay chỉ đọc s�ch c�ng khai n�i về n� cũng c� thể g�y phản ứng từ ph�a người cầm quyền.

2. ĐCSVN l� đảng cầm quyền, nghĩa l� ai trong đảng cũng c� quyền, nhưng kh�ng ai c� tr�ch nhiệm r� r�ng trong việc điều h�nh đất nước. Tuy vậy, hệ thống trấn �p để bảo vệ đặc quyền, đặc lợi lại được tổ chức chu đ�o từ tr�n cao nhất xuống tới cấp thấp nhất, được ph�n c�ng tr�ch nhiệm r� r�ng.

Đặt biệt nhằm mục đ�ch bảo vệ đảng, ch�nh s�ch đầu độc v� ngu d�n đ� trở th�nh ch�nh s�ch quan trọng của c�c cấp nh� nước v� được đưa v�o gi�o dục từ cấp mẫu gi�o cho đến hết đại học.

Ch�nh v� thế tại VN, ngưởi ta n�i bạn muốn l�m g�, chửi g� cũng được nhưng đừng c� n�i về ch�nh trị v� nhất l� đừng c� đứng trong đảng ph�i hay tổ chức n�o.

Thật vậy, bạn sẽ kh�ng bao giờ d�m n�i chuyện về ch�nh trị với người lạ v� bạn kh�ng biết họ sẽ phản ứng như thế n�o. Ngo�i ra, tuy kh� đ�ng quần ch�ng bất m�n với nh� nước, kh�ng tin tưởng XHCS nhưng thụ động mặc nhi�n chấp nhận bất c�ng, v� cảm với mọi việc xảy ra chung quanh. Họ tr�nh xa mọi thứ được xem l� nhạy cảm với ch�nh quyền.

Mặt trận x� hội v� đấu tranh bất bạo động

Từ c�c nhận x�t tr�n, c� � kiến cho rằng trong t�nh h�nh VN hiện nay, sự đấu tranh khởi nguồn từ mặt trận x� hội (chưa kể đến mặt trận kinh tế) để đạt mục ti�u ch�nh trị l� chiến lược kh�n ngoan nhất để l�m thay đổi XH. Bất bạo động ch�nh l� phương thức đấu tranh hiệu qủa nhất.

V� đặt biệt, kh�ng phải ai cũng chọn c�i chết hay sự hung bạo để giải quyết sự bất c�ng của XH.

Nhưng l�m thế n�o để khơi động mặt trận x� hội? L�m thế n�o để truyền b� tư tưởng tự do, d�n chủ? L�m thế n�o để người d�n bớt sợ h�i v� l�m thế n�o để tiếp cận c�c vấn đề ch�nh trị nhạy cảm với người lạ?

Vận dụng bất bạo động một c�ch kh�n ngoan l� phương ph�p hữu hiệu nhất để giải quyết c�c c�u hỏi n�y.

Bất bạo động kh�ng đơn giản chỉ l� kh�ng sử dụng bạo lực hay vũ kh� m� c�n rất nhiều c�c h�nh thức kh�c nhau thể hiện sự bất bạo động.

Người Bu�n Gi� trong b�i viết Một Năm Kể Lại, năm 2010, anh kể:

Đưa t�i v�o buồng c� (c�ng an) kho� cửa lại, mặt lạnh tanh. T�i hỏi.

- N�y m�nh ơi, nếu kh�ng muốn đi cung nữa th� từ chối c� được kh�ng ?

C� c�n bộ nh�n t�i nghi�m khắc.

- Kh�ng muốn th� chỉ c� ốm, m� ốm th� phải c� b�c sĩ x�c nhận. Ở đ�y phải gọi l� c�n bộ, xưng t�i. Kh�ng được m�nh m�nh.

T�i cười xo�.

- Gọi kh�c sợ k�m xinh đi, tưởng g� chứ gọi bằng c�n bộ t� n�o chả gọi được.

C� c�n bộ lườm.

- Ăn n�i linh tinh, kỷ luật b�y giờ.

Đ�y l� h�nh thức bất bạo động. L�m sao c� c�n bộ c�ng an măt lạnh tanh c� thể c�m Nguời Bu�n Gi� v� tội anh đ� khen c� ta xinh.

Trở lại c�u hỏi tr�n l� l�m sao truyền b� tư tưởng tự do, d�n chủ? L�m thế n�o để người d�n bớt sợ h�i v� trở n�n t�ch cực?

Mạng truyền th�ng l� một phương tiện tốt nhưng chưa đủ. Nếu ta c� phương tiện n�y th� kẻ th� cũng c� m� c�n c� mạnh hơn nữa l� kh�c. V� lại, thực tế chứng minh l� những mạng như Facebook, Twitter chưa đủ để l�m một cuộc c�ch mạng.

Như đ� n�i, h�y bắt đầu từ đời sống thường ng�y. Trong X� hội VN h�m nay, người v� cảm lắm cũng bất m�n v� gi� cả gia tăng, nạn thất nghiệp, tham nhũng tr�n l�n, h�y bắt đầu bằng chuyện đ� v� từ từ chuyển sang nguy�n nh�n.

Nếu bạn n�i với người c�ng an về sự bất m�n của người d�n v� những ch�nh s�ch sai lầm của đảng, họ c� thể sẽ trừng mắt nh�n bạn, nhưng nếu bạn n�i về sự kh� khăn trong đời sống của bạn m� kh�ng tr�ch m�c, th� người c�ng an cũng sẽ n�i về cuộc sống kh� khăn của anh ta. C�ng an cũng c� những bất m�n ri�ng của họ. V� h�y tin chắc một điều l�, nếu anh ta c� bất m�n th� sự bất m�n đ� c�n hơn sự bất m�n của bạn nhiều. Vậy, h�y gợi n� ra.

Trong thập ni�n qua, VN h�nh th�nh một th�nh phần tư sản mới. Kh�ng như n�ng d�n hay c�ng nh�n, th�nh phần n�y c� ảnh hưởng nhất định l�n x� hội. Họ l�m gi�u nhờ chế độ m� họ cũng hoang mang v� chế độ. Họ c� t�i sản để mất chứ kh�ng phải người d�n ngh�o th�nh thị kh�ng c� g� để mất. Thay v� n�i với họ những sai lầm về ch�nh trị của đảng CS, h�y t�c động họ bằng những ph�n t�ch về t�c hại của sai lầm kinh tế vĩ m� (của đảng) ảnh hưởng tới t�i sản họ thế n�o.

H�y bắt đầu từ ngọn của vấn đề rồi lần xuống gốc. Nếu chưa đến l�c, h�y bắt đầu bằng những điều họ quan t�m chứ kh�ng phải những điều m� bạn quan t�m.

Cuộc đấu tranh tại gi�o sứ Th�i H� c� lẽ l� một điển h�nh hay của đấu tranh bất bạo động. Biểu tượng của họ l� Th�nh Gi� (Đức tin), khẩu hiệu của họ l� Kinh Ho� B�nh.

Họ chỉ đọc kinh cầu nguyện v� kh�ng phản ứng g� hết trước sự bao v�y của c�ng an v� khi�u kh�ch của những thanh ni�n d�n ph�ng. Nh� cầm quyền kh�ng thể lấy cớ g� để đ�n �p họ. Họ đ� quy tụ được h�ng chục ng�n người.

Xin đừng g�n cho họ những mỹ từ ch�nh trị như �Đấu Tranh Cho Tự Do T�n Gi�o� m� l�m hỏng mục đ�ch của họ.

�....Nhớ vụ Xuống Đường Muối Mặn của Gandhi ? Vấn đề kh�ng phải l� �D�n Anh c�t đi!� � kh�ng ch�nh thức. Vấn đề l�: �Ch�ng t�i muốn l�m muối�.(Tina Rosenberg, Mai Việt T� chuyễn ngữ).

C�ng an CS rất đa nghi, ngo�i ra c�n một lực lượng h�ng ng�y len lỏi trong XH để nắm bắt th�ng tin, đ� l� thanh ni�n d�n ph�ng, đ�y l� lực lượng ra tay mạnh nhất.

Với chủ trương bắt lầm hơn tha lầm. Một sự tập họp m� manh nha nghe n�i � đồ ch�nh trị, c� tổ chức n�o đ� đứng sau lưng hay sử dụng c�c khẩu hiệu sặc m�i ch�nh trị như Tự-do, D�n chủ, Nh�n-quyền l� dể bị c�ng an dẹp tan nhanh nhất.

�... tự đặt m�nh v�o c�i thế của c�ng an, c�ng nh�n, đ�n b�, v� những nh�m kh�c � họ muốn c�i g� ? Những danh s�ch m� họ lập ra c� thể đo�n được sở th�ch của họ:Học sinh muốn trường tư, thương gia muốn một hệthống ng�n h�ng tin cậy, n�ng d�n muốn n�ng hẩm được phụ cấp. C�i th� vị l� danh s�ch kh�ng thấy�D�n chủ ở đ�u?Nh�n quyền ở đ�u?� Popovic (s�ng lập vi�n nh�m CANVAS - chuy�n tổ chức hướng dẩn đấu tranh bất bạo động) n�i, chỉ v�o những c�i danh s�ch treo tr�n tường. �D�n ch�ng chả xem những thứ ấy l� cục ph�n n�o cả. B�nh thường ch�nh trị gia n�i về những thứ m� kh�ng ảnh hưởng đến d�n ch�ng�.(Tina Rosenberg, Mai Việt T� chuyễn ngữ).

H�y sử dụng quyền lực mềm v� khẩu hiệu mềm của bất bạo động để vượt qua sợ h�i: sợ h�i c�ng an v� sợ h�i h�nh động nhạy cảm của m�nh.

Trước khi xảy ra cuộc diển h�nh bước qua, l�m sụp đổ bức tường B� Linh ng�y thứ Năm lịch sử, 9 th�ng 11, 1989, c�c cuộc tụ họp ho� b�nh ch�nh trị chống lại ch�nh phủ của Cộng h�a D�n chủ Đức (Đ�ng Đức) tại nh� thờ St. Nicholas Church, Leipzig, Đ�ng Đức, vị Linh mục lu�n giảng �Ch�a ph�n: H�y y�u thương kẻ th�� (Love your enemies) thay v� �c�t đi� (Down with your opponents)

V�, �những thay đổi sẽ đến nếu ch�ng ta giữ cho tinh thần b�nh tĩnh, h�a b�nh v� khoan dung đi v�o l�ng ch�ng ta. Tinh thần h�a b�nh phải đi xa hơn những bức tường. H�y cẩn thận, kh�ng cần phải l� những lời th� lỗ với c�ng an. H�y cẩn thận, kh�ng h�t những b�i h�t hoặc tung h� khẩu hiệu c� thể k�ch động c�c cơ quan c� thẩm quyền�.

Xin minh định l�, tất cả c�c cuộc xuống đường hay biểu t�nh đều cần c� tổ chức. Kh�ng c� cuộc CM n�o m� kh�ng cần sự chuẩn bị l�u d�i v� tỉ mỉ. Tuy nhi�n, v� l� do như đ� n�i ở tr�n, sẽ l� dở nhất nếu c�c cuộc đấu tranh đ� do một c� nh�n hay một nh�m đứng ra vận động m� h�y l�m sao cho tất cả mọi người c�ng vận động. Tất cả mọi người c�ng vận động, c�ng tổ chức.

Ngo�i ra, đấu tranh bất bạo động kh�ng chỉ c� nghĩa l� tập trung một số lượng lớn ở tại một nơi n�o đ�. Tại Ai-cập trong c�ch mạng Hoa L�i, c�c cuộc xuống đường đầu ti�n của c�c nh�m nhỏ, rất b�nh thường, kh�ng bạo động diễn ra rải r�c ở c�c th�nh phố kh�c nhau l� một th� dụ tốt. N� đ� tạo cho nh� cầm quyền một cảm gi�c xem thường cho tới khi qu� trễ.

Một lần nữa, n�n tiếp cận vận động quần ch�ng (bất cứ th�nh phần n�o trong XH, tại sao kh�ng?), h�y bắt đầu từ ngọn của vấn đề rồi lần xuống gốc. Nếu chưa đến l�c, h�y bắt đầu bằng những vấn đề x� hội m� họ quan t�m chứ kh�ng phải những vấn đề ch�nh trị m� bạn quan t�m. H�y l�m những điều phức tạp, nguy hiểm th�nh những điều tầm thường, ai cũng c� thể hưởng ứng, ai cũng c� thể l�m được.

Vận động quần ch�ng qua phương ph�p đấu tranh bất bạo động kh�ng chỉ l�i k�o quần ch�ng về ph�a m�nh m� c�n g�y dựng �-Thức-Tổ-Chức cho mỗi người. Đ� l� � thức: đo�n kết, phối hợp, kỷ luật bất bạo động v� nhất l� mục đ�ch r� r�ng. Như thế l� c� tổ chức m� kh�ng c� tổ chức.

Sử dụng khẩu hiệu mềm để tr�nh khi�u kh�ch nh� cầm quyền một c�ch kh�ng cần thiết. H�nh động mềm nhưng cương quyết để tr�nh bị kh�ch động g�y ra xung đột, v� mục đ�ch r� r�ng l� những yếu tố quan trọng để tập họp quần ch�ng. L� Diễn Đức trong b�i viết của m�nh đ� d�ng tựa rất hay Xuống đường l�m c�ch mạng đơn giản l� Cool & Sexy.

Xin đừng ngộ nhận rằng sử dụng bất bạo động trong đấu tranh l� h�nh thức thỏa hiệp, nhượng bộ. Thỏa hiệp hay nhượng bộ kh�ng phải l� mục đ�ch ch�nh v� cuối c�ng của đấu tranh chống độc t�i CS.

    Trần Duy Huỳnh (Danlambao) -