|
Nghịch L� "Biển
�ng"
Một trong những điều m� hẳn đang l�m c�c l�nh tụ ở Bắc Kinh bực m�nh l�
tại sao đột nhi�n họ thấy m�nh trở th�nh nếu kh�ng phải l� kẻ th� th�
cũng l� người h�ng x�m đ�ng ngại của hầu hết c�c quốc gia l�ng giềng.
Khi m� v�o cuối th�ng vừa qua, c�c �ng tướng Miến �iện, mặc dầu nay đ�
kho�c �o d�n sự, tuy�n bố ngưng việc thực hiện đập thủy điện khổng lồ
Miytsone, th� sự bực m�nh đ� trở th�nh tức giận. Miến �iện, vốn hầu như
đ� trở th�nh chư hầu, m� cũng trở mặt. Tưởng cũng xin mở ngoặc l� đập
Myitsone l� một c�ng tr�nh li�n doanh giữ Bộ �iện Lực, một c�ng ty tư
nh�n c� c�i t�n l� Asia World Company of Burma v� c�ng ty quốc doanh
China Power Investment Corp. của Trung Quốc. Asia World, xin ph�p mở
ngoặc, l� sở hữu của �ng Lo Hsing Han, một người Miến gốc Hoa, vốn xuất
th�n l� tr�m bu�n lậu thuốc phiện từ v�ng Tam Gi�c V�ng. Th�nh ra c�ng
ty x�y dựng v� điều h�nh Myitsone thực ra l� hai phần Hoa, một phần Miến,
v� mục đ�ch l� để cung cấp điện cho Trung Quốc.
Trong khi đ�, Ấn �ộ, vốn mấy l�u nay đ� c� l�c t�m c�ch l�m th�n với Bắc
Kinh, đột nhi�n đổi hướng, tung ra ch�nh s�ch �Hướng ��ng,� bắt đầu t�m
sang ��ng Nam � l�m bạn với Việt Nam.
Ở ��ng Nam �, Philippines, m� tổng thống đương thời c� mang một phần
d�ng m�u Hoa trong người, đ� trở th�nh một trong những tổng thống t�ch
cực b�i Trung Quốc nhất mặc dầu Philippines đang tr�ng cậy rất nhiều v�o
li�n hệ mậu dịch với Hoa Lục.
Ngay cả Singapore, vốn c� thời được Bắc Kinh liệt v�o loại �l�nh thổ Hoa
kiều hải ngoại,� cũng hăng say củng cố quốc ph�ng v� siết chặt hơn nữa
trong li�n hệ với Hoa Kỳ. C�n Malaysia kế cận, v� ngay cả đến Indonesia,
cũng kh�ng mấy mặn m� với Bắc Kinh.
Xa hơn nữa về ph�a Bắc, Nhật Bản, m� ch�nh phủ thuộc đảng D�n Chủ Nhật
Bản, kể từ khi l�n nắm quyền, đ� c�ng bố một ch�nh s�ch ngoại giao hướng
về c�c quốc gia l�ng giềng, với � muốn xa l�nh v�ng ảnh hưởng của Hoa Kỳ.
Chuyện đ� l� hồi năm 2009 khi đảng mới l�n cầm quyền. Giờ đ�y Nhật Bản
đang tăng cường lực lượng v� siết chặt li�n hệ với Hoa Kỳ hơn bao giờ
hết.
Kh�ng hiểu trong l�c b�n bạc với nhau ở Trung Nam Hải c�c vị l�nh tụ
Trung Quốc c� bao giờ tự đặt c�u hỏi chuyện g� đ� xảy ra m� tại sao tất
cả những quốc gia n�y nay bỗng nhi�n thay đổi th�i độ hay kh�ng? �iều
hẳn c�n l�m cho c�c vị ngạc nhi�n hơn nữa, v� như lời v� von của Nh�n
D�n Nhật B�o, họ đang đều mua v� tr�n con t�u cao tốc của nền kinh tế
Trung Quốc v� đang được hưởng lợi nhờ sự ph�t triển của nền kinh tế đ�.
Kẻ đứng ngo�i th� thấy r� tại sao nhưng c� lẽ người trong cuộc kh�ng
thấy. Trong sự ki�u căng của một kẻ vừa mới th�nh c�ng, của một thứ gi�u
nổi, Bắc Kinh qu�n mất l� ch�nh những h�nh động của họ đ� đẩy c�c quốc
gia n�y ng�y c�ng muốn t�ch rời ra khỏi v�ng ảnh hưởng b� quyền của họ.
Trước hết l� với Ấn �ộ. Tuy chưa được ph�t triển bằng Trung Quốc, Ấn �ộ
l� một quốc gia đang l�n với một d�n số cũng kh�ng thua g� d�n số của
Trung Quốc. Khi Trung Quốc bắt đầu x�y dựng những hải cảng ở Pakistan,
Bangladesh, Miến �iện v� Sri Lanka, Ấn �ộ bắt đầu cảm thấy bị đe dọa.
Như nhật b�o The Hindustan Times đ� tức tối viết, �Nếu Trung Quốc l�
luận họ c� quyền sở hữu Biển Nam Trung Hoa bởi n� t�n l� Nam Trung Hoa
th� Ấn �ộ Dương phải l� của Ấn �ộ.� Ấn �ộ cảm thấy �quyền lợi cốt l�i�
của m�nh bị đụng chạm, v� dĩ nhi�n phải t�m c�ch bảo vệ.
V� cứ như vậy những vấn đề tương tự xảy ra trong to�n v�ng. Với Miến
�iện, vấn đề l� tự chủ v� độc lập. Khi người d�n Miến bắt đầu than thở
l� nhiều v�ng đất của họ b�y giờ đ� bị H�n h�a th� ngay đến cả một ch�nh
quyền qu�n phiệt cũng cảm thấy kh�ng thể tiếp tục l�m chư hầu được. Ở
Philippines, vấn đề cũng l� chủ quyền v� quyền lợi kinh tế. Phi kh�ng
thể nhắm mắt l�m ngơ khi Trung Quốc ra lệnh cho c�c t�u thăm d� ra khỏi
v�ng đặc quyền kinh tế của Phi.
C�n ri�ng với Việt Nam, Bắc Kinh biết l� c� thể ch�n �p Việt Nam v� H�
Nội ở trong thế kẹt. Nhưng khi li�n tiếp hai con t�u thăm d� của
PetroVietnam (PVN) bị t�u của Bắc Kinh, dầu kh�ng phải l� t�u hải qu�n,
tới quậy ph�, cắt d�y thăm d�, th� ch�nh PVN đ� l�m ầm l�n. Những h�nh
ảnh video được PVN phổ biến, những cuộc họp b�o tố c�o ầm ĩ, đ� khiến
ch�nh quyền H� Nội dầu muốn dầu kh�ng cũng phải phản ứng. Vả lại trong
hệ thống c�ng quyền của chế độ, c�c c�ng ty quốc doanh l� những th�nh
phần cốt c�n v� c� tiếng n�i quan trọng trong ch�nh s�ch nh� nước.
Một nh� b�nh luận trong ng�nh dầu kh� giải th�ch l� c� lẽ PVN đ� kh�ng
phản ứng mạnh đến thế nếu Bắc Kinh kh�ng lấn lướt qu� mức. Theo chuy�n
gia n�y th� l�u nay PVN cũng đ� biết th�n biết phận, chỉ hoạt động thăm
d� ở những v�ng �biển nh�,� nằm gọn trong v�ng đặc quyền kinh tế của bờ
biển Việt Nam m� đường baseline kh�ng thể ai chối c�i được. Nhưng khi bị
đụng đến miếng cơm, khi việc khai th�c trong v�ng �biển nh�� m� cũng bị
đe dọa th� PVN phải c� phản ứng.
Bắc Kinh tuy vậy c� vẻ từ chối kh�ng hiểu vấn đề của c�c quốc gia l�ng
giềng. Dĩ nhi�n họ vẫn c�n c� những người bạn th�n như Th�i Lan, nhưng
c� thể Th�i Lan cũng sẽ c� phản ứng nếu quyền lợi bị đụng chạm.
Bắc Kinh, �t nhất l� phe đang thắng thế ở Bắc Kinh, tự coi m�nh l� kẻ b�
quyền đương nhi�n trong v�ng ��ng �, v� Hoa Kỳ l� một cường quốc đang
l�c đi xuống, v� thế Bắc Kinh coi m�nh c� quyền h�nh động ngang ngược
như vậy. Kh�ng kh�c g� luận điệu của �ế quốc Nhật hay �ế quốc �ức Quốc
X�, Bắc Kinh cho l� họ c� quyền b�nh trướng, v� mọi quốc gia kh�c đều
phải nhượng bộ.
Ch�nh v� vậy Trung Quốc đ� lồng lộn l�n khi Hoa Kỳ, qua lời của Ngoại
Trưởng Hillary Clinton, v� mới đ�y nhất, qua tuy�n bố ch�nh s�ch của b�
ngoại trưởng �Thế kỷ Th�i B�nh Dương Của Hoa Kỳ,� gửi một th�ng điệp
thật r� r�ng đặc biệt cho Trung Quốc l� ��ừng loại ch�ng t�i ra v� đừng
đến cả nghĩ đến chuyện đẩy ch�ng t�i ra!�
Nhưng tr�n thực tế, Trung Quốc chẳng c� thể l�m g� được, b�y giờ, hay
trong tương lai gần, thay đổi một thực tế chiến lược. Sự bền vững của
vai tr� độc t�n của Hoa Kỳ kh�ng phải chỉ tr�ng cậy v�o khả năng tuyệt
đối hay tương đối về qu�n sự của Hoa Kỳ. N� nằm trong vai tr� độc nhất
v� nhị của Hoa Kỳ l� kẻ tạo thăng bằng chiến lược cho � Ch�u. Ở c�c nơi
kh�c tr�n thế giới, người ta c� thể muốn Yankee go home, nhưng ở � Ch�u,
sự hiện diện của Hoa Kỳ được mừng rỡ ch�o đ�n. Tại sao ư? C�u trả lời
thật giản dị: B� quyền Hoa Kỳ c� thể c� l�c kh� chịu đấy, nhưng � Ch�u
sẽ chọn Hoa Kỳ thay v� b� quyền Trung Quốc m� kh�ng cần suy nghĩ.
V� ng�y n�o m� Bắc Kinh chưa thể l�m c�i g� để thay đổi thực tế địa l�
ch�nh trị đ� của � Ch�u, Bắc Kinh sẽ c�n tiếp tục ngạc nhi�n khi thấy
c�c quốc gia l�ng giềng xa l�nh, họp nhau lại để chống họ, v� chạy theo
Hoa Kỳ.
L� Phan - 18-10-2011
|
